Ακόμη και την ΕΛ.ΑΣ. θα επιστρατεύσει το υπουργείο Υγείας για να κόψει τον… καπνιστικό βήχα στους Ελληνες, καθώς, όπως δηλώνει ο γ.γ. του υπουργείου, Αντ. Δημόπουλος: «Δεν κάνουμε πίσω. Ο νόμος θα εφαρμοστεί και τα πρόστιμα θα επιβληθούν και, σε περίπτωση που έχουμε αντιδράσεις, θα συνδράμει και η αστυνομία, που θα πηγαίνει επί τόπου, με ό,τι αυτό σημαίνει».
Τους ελέγχους πάντως και τις ποινές που προβλέπει ο νέος νόμος ο οποίος τίθεται σε ισχύ σε δύο μέρες, θα επιβάλλουν οι επιθεωρητές του υπουργείου Υγείας, η δημοτική αστυνομία και οι υπηρεσίες των νομαρχιών.
Στο μεταξύ το υπουργείο Υγείας σκοπεύει να δημιουργήσει το επόμενο διάστημα υγειονομικό δίκτυο που θα βοηθά τους καπνιστές να το «κόψουν». Το δίκτυο αυτό θα περιλαμβάνει τα 212 Κέντρα Υγείας σε όλη τη χώρα, όπου θα δημιουργηθούν ειδικά τμήματα κατά του καπνίσματος, ενώ 40 από αυτά θα εξειδικευθούν πλήρως στο θέμα με ενημερωτικά προγράμματα, ιατρικές εξετάσεις και προληπτικές δράσεις. Στο αντικαπνιστικό εγχείρημα θα συμβάλουν και τα Κέντρα Πρόληψης του ΟΚΑΝΑ, όπως και τα πολυϊατρεία του ΙΚΑ, τα οποία θα ενταχθούν στο ΕΣΥ με ειδικό νομοσχέδιο που θα έχει ολοκληρωθεί σε περίπου δύο μήνες. Με τον τρόπο αυτό η ηγεσία του υπουργείου επιχειρεί να κάνει το πρώτο βήμα για τη δημιουργία μιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Στόχος των νέων περιοριστικών μέτρων κατά του τσιγάρου και σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο των εμπνευστών του είναι να μειωθούν οι καπνιστές τουλάχιστον κατά 10% τον πρώτο χρόνο. Δύσκολος στόχος, αφού στην Ελλάδα σε κάθε ενήλικα καπνιστή αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 4.313 τσιγάρα τον χρόνο!
Πάντως τα τρία συναρμόδια υπουργεία (Υγείας, Εσωτερικών και Ανάπτυξης) εξέδωσαν στην κυριολεξία την τελευταία στιγμή την κοινή υπουργική απόφαση, όπου περιγράφονται επακριβώς τα πρόστιμα που θα επιβάλλονται στους παραβάτες καπνιστές αλλά και στους υπευθύνους των καταστημάτων και των υπηρεσιών. Οι χρηματικές ποινές είναι μειωμένες σε σχέση με τις αρχικές προθέσεις και όσα περιγράφονταν στον σχετικό νόμο. Τελικώς επελέγησαν τα χαμηλότερα πρόστιμα, ενώ ανάλογα με το πού καπνίζει κανείς καθορίζεται και το ύψος τους. Πιο τσουχτερές είναι οι ποινές για όσους καπνίζουν σε νοσοκομείο ή σε χώρο όπου συχνάζουν παιδιά, όπως νηπιαγωγεία, παιδικούς σταθμούς κ.λπ., ενώ πιο φθηνά θα τη «βγάλει» όποιος καπνίσει σε καφετερία ή εστιατόριο.
Βελτιωμένα είναι τα μέτρα και για τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων, αφού λόγω… ΔΝΤ μπορούν ακόμη και να γλιτώσουν την «ποινή» εάν αποδείξουν στον ελεγκτή ότι δεν αντελήφθησαν τον πελάτη-καπνιστή, ενώ είχαν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να αποτρέψουν το κάπνισμα στον χώρο τους.
Από 50 ευρώ
Ειδικότερα, τα πρόστιμα που προβλέπονται είναι:
* Για κάπνισμα σε νοσοκομείο ή κάθε είδους φορέα υπηρεσιών υγείας, 100 ευρώ για τον καπνιστή και 500 ευρώ για τον υπεύθυνο διαχείρισης.
**Για κάθε αναμμένο τσιγάρο σε χώρο νηπιαγωγείου, παιδικούς σταθμούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς (κλειστούς και υπαίθριους χώρους) καθώς και σε σχολείο ή πανεπιστήμιο, 100 ευρώ για τον θεριακλή και 500 ευρώ για τον υπεύθυνο που δεν φρόντισε να αποτρέψει την πράξη.
**Για κάπνισμα σε κλειστούς χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών ομαδικών αθλημάτων και αθλητικών εκδηλώσεων το πρόστιμο είναι μικρότερο για τον παραβάτη και κυμαίνεται στα 50 ευρώ και 500 για τον υπεύθυνο.
**Αντίστοιχα θα πληρώσουν και οι εργαζόμενοι και οι προϊστάμενοί τους σε κλειστούς ιδιωτικούς χώρους εργασίας.
**Για τις καφετερίες, τα εστιατόρια και γενικότερα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος τα πρόστιμα διαμορφώνονται με βάση τους κατοίκους που έχει μια περιοχή. Ο καταστηματάρχης που έχει την επιχείρησή του σε δημοτικό διαμέρισμα κάτω των 2.000 κατοίκων θα πληρώνει πρόστιμο για τους θεριακλήδες πελάτες του 500 ευρώ, ενώ οι καταστηματάρχες που εδρεύουν σε περιοχές άνω των 2.000 κατοίκων θα επιβαρύνονται με πρόστιμο 600 ευρώ εάν δείξουν ανοχή ή δεν πάρουν τα απαραίτητα μέτρα.
**Για τους εθισμένους που θα καπνίσουν σε παντός είδους κλειστούς χώρους αναμονής προβλέπονται 50 ευρώ και για τον υπεύθυνο 500 ευρώ. Ανάλογα είναι τα ποσά και για όλα τα μέσα μεταφοράς και τα αεροδρόμια.
**Οι δημόσιοι υπάλληλοι που θα καπνίσουν πρέπει να καταβάλουν 50 ευρώ και οι προϊστάμενοί τους 500 ευρώ.
Οι διαφημίσεις
Πιο αυστηρές είναι οι κυρώσεις στο θέμα των διαφημίσεων, αφού σε κάθε είδους προβολή προϊόντων καπνού μπορεί να επιβληθούν πρόστιμα από 500 έως και 5.000 ευρώ, τα οποία θα είναι άμεσα εισπρακτέα.
Από τα μέτρα εξαιρούνται για τους επόμενους εννέα μήνες μόνο τα καζίνα και τα κέντρα διασκέδασης με μουσική λάιβ (όχι τα clubs), τα οποία πρέπει να προσαρμοστούν. Ομως και όσοι διαθέτουν καταστήματα με τραπεζοκαθίσματα και ευελπιστούν να δημιουργήσουν ή να διατηρήσουν ημιυπαίθριους χώρους οι οποίοι θα μετατραπούν σε… καπνιστήρια πρέπει να γνωρίζουν ότι με βάση τον σχετικό νόμο εσωτερικοί χώροι θεωρούνται τα αίθρια αλλά και εκείνοι που διαθέτουν συρόμενη ή αποσπώμενη οροφή, όπως και κάθε άλλη κατασκευή με σκέπαστρο και κλεισμένη με οποιονδήποτε τρόπο περιμετρικά. Ανοιχτοί θεωρούνται εκείνοι οι χώροι που έχουν ανοιχτές τουλάχιστον δύο πλευρές.
Πάντως οι καταστηματάρχες εκφράζουν την ανησυχία τους για την πιθανότητα μείωσης της κίνησης στα μπαρ και τις καφετερίες. Αλλωστε, με τον νόμο Αβραμόπουλου είχε παρατηρηθεί κάμψη από 6 έως και 10% στην πελατειακή κίνηση με τη… σκέψη και μόνο της απαγόρευσης.
Να σημειωθεί πάντως ότι στη γειτονική Τουρκία όπου αυτές τις ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από την εφαρμογή της πλήρους απαγόρευσης, ήδη 4 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν κόψει το τσιγάρο, δηλαδή το 20% των καπνιστών. Ανάλογα είναι τα αποτελέσματα των αντικαπνιστικών μέτρων και στην Κύπρο.
