Αυξάνεται ανησυχητικά ο χρόνος που το παιδί σας περνά στο ίντερνετ; Παραμελεί το σχολείο και τις δραστηριότητές του; Οι εντάσεις και οι τσακωμοί μεταξύ σας γίνονται όλο και πιο συχνοί;
Είναι ευτυχισμένο, μόνον όταν… σερφάρει; Τότε μάλλον είναι εθισμένο στο διαδίκτυο, μία σύγχρονη ασθένεια, η οποία εξαπλώνεται ραγδαία και ορισμένες φορές επικίνδυνα στους κόλπους των εφήβων.
Πάνω από 400 κλήσεις δέχτηκε το τελευταίο διάστημα η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών από αγχωμένους γονείς, που βλέπουν τα παιδιά τους να περνούν ολοένα και περισσότερο χρόνο μπροστά στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Την ίδια ώρα οι επιστήμονες της Μονάδας παρακολούθησαν 82 εφήβους, οι οποίοι απευθύνθηκαν σε αυτούς με αίτημα την αντιμετώπιση της υπερβολικής χρήσης του διαδικτύου. Οι έφηβοι παρακολούθησαν πρόγραμμα με στόχο την εφαρμογή ορίων και την επίτευξη λειτουργικότητας σε παραμελημένους τομείς της καθημερινότητας και της ζωής τους (σχολείο, δραστηριότητες, κοινωνικές σχέσεις, φυσική δραστηριότητα κτλ.). Παράλληλα έρευνα που διενήργησε η Μονάδα σε σχολεία της Αττικής αποδεικνύει ότι το φαινόμενο του εθισμού στο ίντερνετ είναι συχνότερο στα αγόρια, σε μονογονεϊκές ή δυσλειτουργικές οικογένειες, σε παιδιά με καταθλιπτικό συναίσθημα ή υπερκινητικότητα. Το διαζύγιο, η μοναξιά και η ελλιπής επίβλεψη από τους γονείς φαίνεται ότι συμβάλλουν καταλυτικά. «Τα παιδιά σταματούν να παίζουν στο διαδίκτυο, μόνον όταν βρουν την κατάλληλη παρέα ή δραστηριοποιηθούν οι γονείς. Περνούν πολλές ώρες σερφάροντας, γιατί βαριούνται. Κατά συνέπεια γονείς και εκπαιδευτικοί πρέπει να δουλέψουν με τα παιδιά», τόνισε ο επιστημονικός συνεργάτης της ΜΕΥ και εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου Γιώργος Κορμάς.
Η βαρεμάρα οδηγεί και το 6% των παιδιών στον τζόγο. Όπως αναφέρεται στην ίδια έρευνα, έξι στους εκατό εφήβους δηλώνουν πως παίζουν στο διαδίκτυο διάφορα τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα, ακόμη και παιχνίδια ηλεκτρονικών καζίνων. Μεγάλο κίνδυνο διατρέχουν στα λεγόμενα chat rooms. Μέσω αυτών των διόδων επικοινωνούν με άγνωστους, αποστέλλουν φωτογραφίες και άλλα προσωπικά στοιχεία, χωρίς να υποψιάζονται ότι υπάρχει πιθανότητα να πέσουν θύματα εκβιαστών ή ακόμη και παιδόφιλων. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ περισσότεροι από 750.000 παιδόφιλοι ανά τον κόσμο επιχειρούν να έχουν επαφές με παιδιά μέσω ίντερνετ. Μόνον ορισμένοι από αυτούς απασχολούν τα αστυνομικά δελτία. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που ήρθε στο φως της δημοσιότητας πριν από λίγο καιρό: Έπειτα από κοινή επιχείρηση των τμημάτων δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος Αθήνας και Θεσσαλονίκης σχηματίστηκαν δικογραφίες σε βάρος 177 ατόμων από τουλάχιστον 20 πόλεις της Ελλάδας για διακίνηση πορνογραφικού υλικού ανηλίκων.
Ο ρόλος γονέων και εκπαιδευτικών
Δεν είναι όμως όλα μαύρα. Ούτε πρέπει να δαιμονοποιηθεί το ίντερνετ. Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω είναι πρόληψη και εκπαίδευση για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου αλλά και ενεργοποίηση των γονέων και εκπαιδευτικών. Γι’ αυτό το λόγο μεθαύριο Τετάρτη πραγματοποιείται η ημερίδα «Ημέρα γνώσης: εκπαίδευση εκπαιδευτικών στο ασφαλές διαδίκτυο», που διοργανώνεται από την περιφέρεια εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας και το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου στο πλαίσιο του μνημονίου που υπογράφηκε μεταξύ του υπουργείου Παιδείας και της ΜΕΥ. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο Μουσικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης. «Οι εκπαιδευτικοί ζητάνε μόνοι τους τη βοήθειά μας. Μας ενδιαφέρει η ενημέρωσή τους, γιατί θα δράσουν πολλαπλασιαστικά», σημείωσε η Βερόνικα Σαμαρά, συντονίστρια του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου και επικεφαλής της Δράσης Ενημέρωσης saferinternet.gr του κέντρου. Στην ημερίδα εκτός από τον περιφερειακό διευθυντή εκπαίδευσης Θ. Καρτσιώτη, την κ. Σαμαρά και τον κ. Κορμά θα μιλήσει η εκπρόσωπος της δράσης «Safeline» του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου Μελτίνη Χριστοδουλάκη, η οποία θα ενημερώσει το κοινό για την «Ανοιχτή γραμμή Safeline: πώς θα καταγγείλουμε παράνομο περιεχόμενο ή παράνομη συμπεριφορά στο διαδίκτυo». Στους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς θα μοιραστεί και το εγχειρίδιο «Μαθαίνω να σερφάρω δημιουργικά και με ασφάλεια».
Ο εθισμός σε αριθμούς
– 53,4% χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους.
– 26% αναφέρει καθημερινή χρήση.
– 8% χρησιμοποιεί το ίντερνετ περισσότερες από 20 ώρες εβδομαδιαίως.
– Τα αγόρια ασχολούνται σημαντικά περισσότερο από τα κορίτσια.
– 1% των εφήβων του δείγματος παρουσιάζει υπερβολική χρήση διαδικτύου («εθισμός»).
– 12,8% παρουσιάζει περιοδικά ή συχνά προβλήματα σχετικά με την κατάχρηση διαδικτύου (κατάσταση πριν από τον «εθισμό»).
– Ο πιο συχνός λόγος χρήσης του διαδικτύου είναι τα διάφορα παιχνίδια.
– 4,2% του δείγματος έχει δεχτεί απειλές μέσω διαδικτύου (cyber bulling victims).
– Χρήση περισσότερες από 10 ώρες εβδομαδιαίως έχει συσχετιστεί με μεγαλύτερη πιθανότητα υπερβολής και των επακόλουθων προβλημάτων
– Η ενασχόληση στο πλαίσιο του σχολείου αποδεικνύεται προστατευτικός παράγοντας έναντι της ανάπτυξης προβληματικής χρήσης.
– Υπάρχει θετική συσχέτιση της κατάχρησης και της διάσπασης προσοχής-υπερκινητικότητας. Θετικές συσχετίσεις παρατηρούνται και μεταξύ κατάχρησης διαδικτύου και παραβατικότητας, καθώς και ανάπτυξης δυσλειτουργικών σχέσεων με τους συνομηλίκους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Η χρήση του διαδικτύου είναι δημοφιλής στους έλληνες εφήβους και ενδέχεται να προκαλέσει ψυχοκοινωνικά προβλήματα, όταν υπάρχει υπερβολή.
* Πηγή: Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ), Πανεπιστήμιο Αθηνών (έρευνα σε 897 εφήβους στην Αττική).
ΑΠΟΨΗ Μέρος της νεανικής ταυτότητας το ίντερνετ
Γράφει η Σοφία Ασλανίδου, καθ. ΑΣΠΑΙΤΕ Θεσσαλονίκης
Έφηβοι και διαδίκτυο πάνε μαζί. Το διαδίκτυο αποτελεί κομμάτι της νεανικής κουλτούρας, όπως το κινητό ή όπως κάθε μέσο της τεχνολογίας σύγχρονης ή παλαιάς. Αποτελεί πλέον μέρος της ταυτότητάς τους. Το λεξιλόγιο της εφηβικής κουλτούρας περιλαμβάνει νέους διαδικτυακούς όρους, όπως σερφάρω, πλοηγούμαι, κάνω τσατ, αλλά και μία νέα γραφή, την οποία χειρίζονται με μεγάλη ευκολία οι έφηβοι και με μεγάλη δυσκολία οι μεγάλοι. Αυτός ο νέος τρόπος επικοινωνίας αποτελεί αποκλειστικότητα των εφήβων. Είναι το κρυφό καταφύγιό τους, στο οποίο καταφεύγουν, όταν δεν θέλουν να μοιραστούν τα μυστικά τους με τους μεγάλους ή όταν θέλουν να μοιραστούν τις αγωνίες τους με τους φίλους τους. Είναι η εικόνα τους. Το διαδίκτυο μπορεί να κρύψει ανασφάλειες και αναστολές μέσα από την ανωνυμία και να βοηθήσει το άνοιγμα της επικοινωνίας μεταξύ εφήβων που δυσκολεύονται στην κατά πρόσωπο επικοινωνία. Τα blog, τα νεανικά fora, facebook ή τα άλλα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν τους νέους χώρους συνάντησης των νέων. Μέσα από αυτούς αναπτύσσονται σχέσεις όχι μόνο σε στενά γεωγραφικά όρια αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Δημιουργούνται κοινότητες με κοινές ιδέες και κοινές αγωνίες.
Συνήθως ο υπολογιστής είναι τοποθετημένος στο δωμάτιο του εφήβου και όχι στο σαλόνι, όπως η τηλεόραση. Αυτό σημαίνει ότι η χρήση του είναι προσωπική και όχι οικογενειακή. Σε αυτό το γεγονός οφείλονται και τα τεχνοφοβικά αντανακλαστικά μεγάλης μερίδας των γονιών. Δεν μπορούν να κυβερνήσουν τον κυβερνοχώρο που διαχειρίζονται τα παιδιά τους. Έτσι εκτοξεύουν επιχειρήματα που δαιμονοποιούν το διαδίκτυο. Είναι σύνηθες άλλωστε στις κοινωνίες να δαιμονοποιείται το άγνωστο και το καινούργιο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι. Αλλά δεν υπάρχουν ασφαλείς έρευνες που να καταλήγουν ότι οποιαδήποτε παραβατική συμπεριφορά των εφήβων οφείλεται στο διαδίκτυο. Παρόμοιες πολιτιστικές αναταράξεις προκάλεσαν κατά καιρούς όλα τα μέσα της τεχνολογίας. Το διαδίκτυο είναι ένα απέραντο παζάρι, το οποίο απαιτεί γνώση των κανόνων λειτουργίας. Απαιτεί αυτορρύθμιση από όλες τις ηλικίες. Αυτό σημαίνει ότι δάσκαλοι, γονείς και νέοι συνεργάζονται δημιουργώντας συνεκτικές ομάδες δράσης μέσα στο σχολείο αλλά και στην κοινωνία. Μόνον έτσι θα μπορέσουμε να περάσουμε από το «ψηφιακό χάσμα» στην «ψηφιακή αλληλεγγύη», η οποία θα δημιουργήσει τις συνθήκες μιας γόνιμης συνύπαρξης ενηλίκων και εφήβων.
Πηγή :ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
