Στις 26 Αυγούστου 2010 το Υπουργείο Οικονομικών ανάρτησε στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης για δημόσια διαβούλευση το Πλαίσιο Νομοθετικής Πρωτοβουλίας για τη Ρύθμιση της Αγοράς Παιγνίων.
Σύμφωνα με τις προτάσεις, η κυβέρνηση προτίθεται να εγκαταστήσει περί τα 32.000 τερματικά VLT σε διάφορα σημεία της Ελλάδας και να δώσει άδειες λειτουργίας νόμιμων διαδικτυακών τόπων στοιχηματισμού, νομιμοποιώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το τζόγο στο Internet και στις γειτονιές.
Οι κυβερνητικές θέσεις
Η δημόσια διαβούλευση για την επονομαζόμενη «Ρύθμιση της Αγοράς Παιγνίων» είναι μόνο για τις λεπτομέρειες της πρότασης και όχι επί της ουσίας, καθώς η απόφαση για τη νομιμοποίηση και επέκταση του τζόγου στην Ελλάδα θεωρείται ειλημμένη και αναπόφευκτη. Για να στηρίξει το αναπόφευκτο της απόφασης η πρόταση αναφέρει ότι:
- Η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την καθολική απαγόρευση παιχνιδιών με αποτέλεσμα την επιβολή προστίμου 32.000 ευρώ ημερησίως
- Στην Ελλάδα διεξάγεται ανεξέλεγκτα παράνομος τζόγος, ο οποίος φτάνει τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, χωρίς να ελέγχεται ή να φορολογείται
Το σχέδιο επίσης αναφέρει ότι «η Κυβέρνηση έχει αποφασίσει να προχωρήσει με απόλυτη διαφάνεια στην αποτελεσματική ρύθμιση της λειτουργίας του χώρου των τυχερών και τεχνικών ψυχαγωγικών παιχνιδιών, λαμβάνοντας υπόψη και την ανάγκη να αποφευχθούν περαιτέρω οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις συμπεριλαμβανομένων της προσέλκυσης ανηλίκων, του εθισμού των πολιτών και της απώλειας σημαντικών πόρων από τα νοικοκυριά.»
Η Κίνηση Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών είναι αντίθετη επί της ουσίας στην πρόθεση της κυβέρνησης να νομιμοποιήσει το συνοικιακό τζόγο και θεωρεί ότι οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί θα φέρουν τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που διακηρύσσει η κυβέρνηση ότι επιθυμεί να αποφύγει. Τα ίδια τα επιχειρήματα που καθιστούν την απελευθέρωση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών ως «αναγκαία» δεν ισχύουν.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν καταδίκασε την Ελλάδα για την απαγόρευση των τυχερών παιχνιδιών
Η καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο δε σχετίζεται με την απαγόρευση των ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών. Η Ελλάδα κατηγορήθηκε διότι με το νόμο 3037/2002 απαγόρευσε κάθε μορφή ηλεκτρονικού παιχνιδιού, συμπεριλαμβανομένων και των παιχνιδιών για ηλεκτρονικούς υπολογιστές, την περίοδο που ο τομέας των ψυχαγωγικών ηλεκτρονικών παιχνιδιών γνώριζε ραγδαία ανάπτυξη. Η απόφαση που εκδόθηκε για την υπόθεση C-65/05 υπογραμμίζει στις παραγράφους 7 και 8 ότι στην Ελλάδα απαγορεύεται κάθε μορφής ηλεκτρονικό παιχνίδι σε υπολογιστές σε όλους τους ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους.
Με δεδομένα ότι η βιομηχανία ηλεκτρονικών παιχνιδιών είναι απολύτως νόμιμη και ότι το σύνολο των παραβατών θα ήταν ανήλικοι, ήταν αδύνατο να μην παρέμβει η ΕΕ εναντίον του νόμου 3032/2002. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου συμπεριλαμβάνει άρθρα, στα οποία ο τζόγος κρίνεται επικίνδυνος και επιτρέπει στα κράτη μέλη να διατηρούν απαγορεύσεις, με στόχο την προστασία του κοινωνικού συνόλου. Στις παραγράφους 33, 34, 35 και 37 αναφέρεται σαφώς το δικαίωμα του κράτους-μέλους να απαγορεύσει τα τυχερά παιχνίδια προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.
Η πρόταση ρύθμισης της αγοράς δεν μπορεί να καταπολεμήσει τον παράνομο τζόγο
Το κυβερνητικό σχέδιο κάνει λόγο για την ανάγκη ρύθμισης της αγοράς τυχερών παιχνιδιών λόγω της ανεξέλεγκτης εξάπλωσης του παράνομου τζόγου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται, λειτουργούν στην Ελλάδα έως και 20 χιλιάδες ηλεκτρονικές μηχανές ψυχαγωγικών παιχνιδιών περιορισμένου κέρδους (AWPs) και έως και 150 χιλιάδες ηλεκτρονικοί υπολογιστές που παρέχουν παράνομα τυχερά παιχνίδια. Επίσης, το ελληνικό κοινό είναι εκτιθέμενο σε 250 διαδικτυακούς τόπους στοιχηματισμού.
Στη πρόταση όμως δεν υπάρχει καμία αναφορά για το πώς θα μπορέσει να καταπολεμηθεί ο παράνομος τζόγος. Η κυβέρνηση προφανώς προσδοκά ότι η απελευθέρωση της αγοράς θα οδηγήσει όσους στοιχηματίζουν μέχρι σήμερα σε παράνομα σημεία, να προτιμήσουν τους κόμβους και τις επιχειρήσεις που θα αποκτήσουν νόμιμη άδεια μετά την ψήφιση του Ν/Σ.
Δυστυχώς όμως ο παράνομος τζόγος υφίσταται ακόμα και σε χώρες όπου η αγορά τυχερών παιχνιδιών είναι πλήρως απελευθερωμένη. Ο λόγος είναι το υψηλότερο ποσοστό κέρδους που υπόσχονται στον παίκτη τα παράνομα / αφορολόγητα σημεία τζόγου. Το μόνο αποτέλεσμα που θα έχει η κυβερνητική πρόταση, εάν υλοποιηθεί, θα είναι η έξαρση του τζόγου χωρίς να υπάρχει σημαντική μείωση του παράνομου στοιχηματισμού.
Οι επιπτώσεις της κυβερνητικής ρύθμισης στην Ελληνική οικογένεια
Ήδη είναι καταγεγραμμένες οι αρνητικές επιπτώσεις του συνοικιακού τζόγου από την περίοδο 1995 – 2002, όταν κάθε γειτονιά είχε και το δικό της μικρό καζίνο. Οι αρνητικές επιπτώσεις του τζόγου έχουν ποσοτικοποιηθεί επιστημονικότερα στις χώρες που έχουν επιτρέψει τα VLT (φρουτάκια) και χρησιμοποιούνται ως παράδειγμα προς μίμηση από την κυβέρνηση.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Ηνωμένο Βασίλειο όπου το 75% των κατοίκων παίζουν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα σε VLTs, χάνοντας συνολικά 11.5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Ο κάθε παίκτης χάνει κατά μέσο όρο 72 ευρώ για κάθε ώρα παιχνιδιού.
Περά από τα οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα που συνεπάγεται η απώλεια ενός τόσο σημαντικού ποσού από τον προϋπολογισμό του κάθε νοικοκυριού, οι παίκτες αντιμετωπίζουν και σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Ο κάθε παίκτης προσπαθεί να “ρεφάρει” συνεχίζοντας τον στοιχηματισμό για ώρες και έχει παρατηρηθεί μέχρι και η χρήση καθετήρων για να συνεχιστεί το παιχνίδι.
Ο μύθος του «Υπεύθυνου Παιχνιδιού»
Το κυβερνητικό σχέδιο αναφέρεται στα μέτρα που σκοπεύει να λάβει η κυβέρνηση, ώστε να μειώσει τις αρνητικές συνέπιες των VLT. Γνωρίζοντας ότι ο τζόγος είναι μεταξύ των βαρέων εξαρτήσεων το σχέδιο προτείνει την παροχή πληροφοριών για τα κέντρα απεξάρτησης από τον τζόγο στους χώρους παιχνιδιού, τον περιορισμό του χρόνου παιχνιδιού και πιθανά την δημιουργία κάρτας παίκτη που θα του απαγορεύει να συνεχίσει το παιχνίδι αν έχει φτάσει σε ένα όριο που έχει προσδιορίσει ο ίδιος.
Θα έπρεπε όμως να ξέρει η κυβέρνηση ότι τα κέντρα απεξάρτησης δεν φτάνουν ούτε για τους υπάρχοντες εξαρτημένους από το τζόγο και για να έχει κάποιο νόημα η «προστασία» που προτείνεται στο σχέδιο θα πρέπει να γίνει μια σημαντική επένδυση για τη δημιουργία νέων κέντρων και νέων δομών απεξάρτησης.
Θα έπρεπε επίσης να ξέρει ότι οι εξαρτημένοι δεν έχουν τη δυνατότητα να βάλουν αυτοπεριορισμό στην εξάρτησή τους, διότι αν είχαν δεν θα ήταν εξαρτημένοι. Κατά συνέπεια η κάρτα παίκτη δεν μπορεί να έχει άλλη χρησιμότητα πέρα από την βεβαίωση της ηλικίας του παίκτη, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με την παρουσίαση ενός δελτίου ταυτότητας.
Με απλά λόγια το κυβερνητικό σχέδιο προτείνει την άμεση επένδυση ενός μέρους – πιθανά σημαντικού – των κερδών που προσδοκά από την ρύθμιση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων που θα δημιουργηθούν από την ίδια τη ρύθμιση, καθώς επίσης και τη δημιουργία ενός κεντρικού ηλεκτρονικού συστήματος τζογαδόρων, όπου θα αποδεικνύεται απλά η ηλικία τους. Το πιθανότερο είναι ότι οι σχεδιαστές της πρότασης έχουν πέσει θύματα της διαφήμισης κάποιας εταιρίας που προσφέρει υπηρεσίες «Υπεύθυνου Παιχνιδιού», ενώ δε γνωρίζουν καθόλου τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δομές απεξάρτησης της χώρας μας.
Οι επιπτώσεις της κυβερνητικής ρύθμισης στη νέα γενιά
Το σχέδιο θεωρεί δεδομένη την απαγόρευση πρόσβασης των ανηλίκων στα VLT και προτείνει την τοποθέτηση των τυχερών παιχνιδιών σε χώρους μακριά από σχολεία και αθλητικά κέντρα. Όμως δεν μπορεί να επιβάλει την τοποθέτηση των τυχερών παιχνιδιών σε χώρους που θα είναι μακριά από το ίδιο το σπίτι του ανηλίκου και είναι βέβαιο ότι εάν εγκατασταθούν 32.000 τερματικά κάποια θα είναι στη γειτονιά κάθε παιδιού.
Επίσης δεν λαμβάνεται υπ’ όψιν η έμφυτη ανάγκη κάθε παιδιού να «μεγαλώσει» και να κάνει αυτά που κάνουν οι ενήλικες. Αυτή η ανάγκη οδηγεί τα παιδιά σε όλα τα απαγορευμένα για ανήλικους, όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ. Είναι διαφορετική μια πλήρης απαγόρευση, όπου ορίζεται ότι κάτι είναι «κακό» για όλους, όπως τα ναρκωτικά, απ’ ότι είναι μια ηλικιακή απαγόρευση που θεωρείται τελικά «πρόκληση» για τον ανήλικο.
Στη πραγματικότητα είναι αδύνατη ακόμα και η πλήρης απαγόρευση πρόσβασης των ανηλίκων στα τυχερά παιχνίδια εάν αυτά νομιμοποιηθούν. Είναι βέβαιο ότι κάποιος ιδιοκτήτης θα τους επιτρέψει να παίξουν, αγνοώντας τις όποιες ποινές για να αυξήσει τα κέρδη του. Σημειώνεται ότι 1 στα 25 εγκλήματα ανηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο σχετίζεται με τα VLT.
Οι επιπτώσεις της κυβερνητικής ρύθμισης στην Ελληνική οικονομία
Το σχέδιο στοχεύει στην απελευθέρωση της αγοράς τυχερών παιχνιδιών, ώστε να υπάρξουν άμεσα έσοδα από τα τέλη για τις άδειες που θα ενισχύσουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Όμως οι οικονομικές επιπτώσεις στις τοπικές κοινωνίες θα είναι δραματικές.
Τα χρήματα που ξοδεύονται στον τζόγο αφαιρούνται από την καταναλωτική δύναμη του πληθυσμού με συνεπαγόμενη την πτώση του τζίρου των τοπικών εμπορικών επιχειρήσεων. Σε περιπτώσεις εξαρτημένων επιχειρηματιών είναι πιθανή και η υπερχρέωση της ίδιας τους της επιχείρησης.
Έρευνα που έγινε στην Αυστραλία έδειξε ότι για κάθε 80 εγκατεστημένα VLT χάνονται $2.000.000 από όλες τις άλλες επιχειρήσεις ενώ στις ΗΠΑ χάνεται μια θέση εργασίας το χρόνο για κάθε ενεργό VLT. Στην Ελλάδα της ύφεσης τα αποτελέσματα δεν μπορεί να είναι παρά χειρότερα, διότι η μειωμένη καταναλωτική δύναμη θα ελαχιστοποιηθεί με άμεσα αρνητικά αποτελέσματα στη ρευστότητα των επιχειρήσεων.
Οι μεγάλοι χαμένοι από την ρύθμιση της αγοράς παιχνιδιών με τον τρόπο που προτείνεται θα είναι οι μικρομεσαίοι έμποροι και επιχειρηματίες.
Τι προτείνει η Κίνηση Πολιτών για τον Περιορισμό των Τυχερών Παιχνιδιών
Κάθε ένας πολίτης θα είναι ζημιωμένος από την ψήφιση της συγκεκριμένης πρότασης, τόσο κοινωνικά, όσο και οικονομικά. Εξαιρούνται μόνο όσοι θα συμμετέχουν στη παροχή των υπηρεσιών του τζόγου.
Στη δημοκρατία μας επιτρέπεται η κατάθεση κάθε πρότασης αλλά και ο αντίλογος σε αυτήν. Προσκαλούμε τους πολίτες να καταθέσουν την άποψη τους για το προτεινόμενο σχέδιο στη διεύθυνση http://www.opengov.gr/minfin/?p=498
- Προσκαλούμε τους οικογενειάρχες να εκφράσουν τις ανησυχίες τους για το μέλλον των παιδιών μας.
- Προσκαλούμε τους έμπορους να αναφέρουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και την επιδείνωση που αναμένεται από την προτεινόμενη νομιμοποίηση του τζόγου.
- Προσκαλούμε τους υποψηφίους των δημοτικών/νομαρχιακών εκλογών να εκφέρουν τις θέσεις τους για το ζήτημα, γιατί είναι οι τοπικές κοινωνίες που θα επηρεαστούν πρώτες και οι τοπικοί άρχοντες έχουν την ευθύνη.
Εάν η κυβέρνηση αντιληφθεί ότι οι προτάσεις της θα έχουν μόνο αρνητικές συνέπειες ίσως να σταματήσει την εφαρμογή ενός σχεδίου που ωφελεί μόνο μια επιχειρηματική ελίτ εις βάρος ολόκληρου του κοινωνικού συνόλου. Η κυβέρνηση οφείλει να καταπολεμήσει τον ανεξέλεγκτο παράνομο τζόγο που «ανακάλυψε» ότι υπάρχει στη χώρα μας και όχι να τον πολλαπλασιάσει.
