**Ισπανία: Ισχύει η απαγόρευση σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους. Οι ιδιοκτήτες μπαρ και εστιατορίων μπορούν να δηλώσουν με σχετική σήμανση στην είσοδο αν επιτρέπεται το κάπνισμα, ενώ για χώρους που υπερβαίνουν τα 100 τ.μ. υπάρχει δυνατότητα διαμόρφωσης ειδικού χώρου για καπνιστές. Στα αεροδρόμια, επίσης, υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένοι χώροι. Η κυβέρνηση, όμως, προαναγγέλλει αυστηρότερα μέτρα για το 2011
**Γερμανία: Η απαγόρευση του καπνίσματος εφαρμόζεται με διαφορετικές αποχρώσεις στα 16 κρατίδια. Στη Βαυαρία, για παράδειγμα, η απαγόρευση είναι καθολική· σε άλλα κρατίδια υπάρχει δυνα- τότητα για ξεχωριστούς χώρους καπνιστών στα μεγάλα μαγαζιά, αλλά και δικαίωμα επιλογής για τις πολύ μικρές παμπ.
**Ιταλία: Με ιδιαίτερα αυστηρούς τρόπους εφαρμόζονται τα αντικαπνιστικά μέτρα στη χώρα, αφήνοντας ένα μικρό παράθυρο για τα μεγάλα καταστήματα με δυνατότητα διαμόρφωσης ειδικών χώρων – κάτι που δεν υιοθετείται πάντα, εξαιτίας του μεγάλου οικονομικού κόστους. Πάντως, 5 χρόνια μετά οι καπνιστές αυξάνονται με σταθερό ρυθμό στις νεαρές ηλικίες, ενώ δεν λείπουν και οι υποτροπές.
**Ολλανδία: Από την απαγόρευση που θεσπίστηκε το καλοκαίρι του 2008 εξαιρούνται οι ειδικοί κλειστοί χώροι στους οποίους δεν μπαίνει σερβιτόρος και οι χώροι που διαθέτουν μια πλευρά εντελώς ανοιχτή. Οι μικροϊδιοκτήτες που βλέπουν τα κέρδη τους να μειώνονται αρνούνται να συμμορφωθούν και αναμένουν από τα δικαστήρια της χώρας τη δικαίωση.
**Αγγλία: Καθολική απαγόρευση, με εξαίρεση τις ιδιωτικές λέσχες. Ορισμένοι ιδιοκτήτες αντέδρασαν προσφεύγοντας στα δικαστήρια, ενώ κάποιοι άλλοι ενεργοποιούν το lock-in, δηλαδή συνεχίζουν τη λειτουργία τους μετά το επίσημο κλείσιμο του μαγαζιού μόνο με τους θεριακλήδες πελάτες τους.
**Γαλλία: Το 2008 τα αντικαπνιστικά μέτρα που ίσχυαν για σχολεία, νοσοκομεία και δημόσιες υπηρεσίες επεκτάθηκαν στους ιδιωτικούς χώρους ψυχαγωγίας και εστίασης. Οι ιδιοκτήτες είδαν τον τζίρο τους να πέφτει έως και 40% σε ορισμένες πε- ριπτώσεις και η κυβέρνηση τον αριθμό των καπνιστών στη χώρα να αυξάνεται κατά 2,6%.
Το τσιγάρο σε αριθμούς
**Στο 1,25 δισ. ανέρχεται ο αριθμός των καπνιστών παγκοσμίως, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Το 1,64 δισ. αναμένεται να φτάσει ο αριθμός έως το 2025, με την κατανάλωση καπνού στις αναπτυσσόμενες χώρες να αυξάνεται με ρυθμό 3,4% ετησίως.
**80.000 άνθρωποι ξεκινούν καθημερινά το κάπνισμα στις διάφορες γωνιές του πλανήτη.
**Στα 215 εκατ. ανέρχονται οι ευρωπαίοι θεριακλήδες.
**Το 42% των Ελλήνων καπνίζουν, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο του 2009. Τα πρωτεία έχουν οι άντρες με 47% και ακολουθούν οι γυναίκες με 38%. Τις τελευταίες θέσεις της ευρωπαϊκής λίστας στο κάπνισμα καταλαμβάνουν Σουηδοί, Φινλανδοί και Σλοβένοι, με ποσοστά που δεν υπερβαίνουν το 20%.
**Με 15% μείωση του καπνίσματος στην Ελλάδα θα εξοικονομηθούν 200 εκατ. ευρώ για το ΕΣΥ ετησίως, εκτιμά το υπουργείο Υγείας.
**Περί τα 1.000 ευρώ το χρόνο δίνει ένας μέσος καπνιστής για την προμήθεια τσιγάρων.
**Το 9% των φορολογικών εσόδων του ελληνικού κράτους προέρχεται από τη φορολογία καπνού. Το ποσό αυτό άγγιξε τα 2,5 δισ. για το 2009
Η αγνότητα των προθέσεων τελειώνει εκεί που ξεκινά η κουβέντα όχι για το ανθρώπινο ή κοινωνικό κόστος, αλλά για το οικονομικό. Οι συνέπειες του καπνίσματος είναι αρκετά ακριβές για τις ασφαλιστικές εταιρείες και το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Για την Ελλάδα, συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, το κόστος νοσηλείας για ασθένειες που αποδίδονται στο τσιγάρο ανέρχεται στα 2 δισ. ετησίως. Την ίδια στιγμή που κάποιοι επιθυμούν να απαλλαγούν από ένα τέτοιο βάρος, κάποιοι άλλοι προσβλέπουν στην αύξηση των κερδών τους. Οι φαρμακοβιομη- χανίες, η δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανία στον κόσμο μετά τις βιομηχανίες όπλων, είναι βασικός χρηματοδότης των αντικαπνιστικών εκστρατειών, εκτιμώντας ότι η μείωση του τσιγάρου συνεπάγεται αύξηση της κατανάλωσης των σκευασμάτων υποκατάστατων της νικοτίνης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Pfizer, όταν ξεκίνησε η καπνοαπαγόρευση στη Γαλλία το 2007, προέβλεπε ότι τα κέρδη της θα αυξάνονταν έως και 50%.
Σε κέρδη από τη διακοπή του καπνίσματος και σε καλύτερη οργάνωση της εργασίας προσβλέπουν και οι μεγάλες επιχειρήσεις. Η γαλλική εταιρεία Total δαπάνησε 200.000 ευρώ για την αντικαπνιστική εκστρατεία πριν από μερικά χρόνια και πέτυχε να κόψουν το τσιγάρο 300 από τους 1.300 εργαζόμενους καπνιστές της. Υπολογίζει, πλέον, ότι έχει αποσβέσει και με το παραπάνω αυτό το ποσό, κερδίζοντας 780.000 ευρώ από τις λιγότερες παύσεις εργασίας ή άδειες ασθενειών που σχετίζονταν με το κάπνισμα. Το περιοδικό «Capital» σε παλιότερη έρευνά του υπολόγισε ότι 10 λεπτά διάλειμμα την ημέρα για τσιγάρο μεταφράζονται σε 15 μέρες πληρωμένης άδειας. Παρέλειψε, βέβαια, να υπολογίσει σε τι ποσοστό θα αυξήσει η έλλειψη αυτού του δεκάλεπτου διαλείμματος τις δαπάνες για την ψυχολογική υποστήριξη των εργαζομένων.
Ο ηθικός πανικός που διοχετεύεται στη δημόσια σφαίρα για το κάπνισμα έχει ευρύτερες κοινωνιοψυχολογικές διαστάσεις. Στον πυρήνα του υπάρχει η προσπάθεια για απαγόρευση των απολαύσεων και πειθάρχηση των επιθυμιών. «Η απαγόρευση του καπνίσματος δεν αποτελεί απλώς πρόνοια για την υγεία, αλλά και μορφή εμπέδωσης σχέσεων εξουσίας, εθίζει στη δυνατότητα επέκτασης κατασταλτικών μέτρων και εξοικειώνει με συνθήκη μειωμένων ελευθεριών. Οι στατιστικές της υγείας και της θνησιμότητας δείχνουν ότι το κοινωνικο-οικονομικό στρες και η όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων αποτελούν βασικούς επιβαρυντικούς παράγοντες. Είναι επομένως πιθανό το μνημόνιο να στοιχίσει πολύ περισσότερο σε ζωές απ’ αυτές που θα σώσει η απα- γόρευση του καπνίσματος» μας λέει ο Παναγιώτης Σωτήρης, διδάσκων Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου.
Από κει και πέρα, το γεγονός ότι το κάπνισμα συνιστά μια επιβαρυντική για την υγεία συνήθεια είναι προφανές. Προφανές επίσης είναι το δικαίωμα των αντικαπνιστών να μην εισπνέουν τον καπνό των άλλων και να έχουν ισότιμη πρόσβαση στους δημόσιους χώρους. Εξίσου προφανές, όμως, θα έπρεπε να είναι το δικαίωμα των ανθρώπων να διαχειρίζονται οι ίδιοι τα ζητήματα που αφορούν τη ζωή και την υγεία τους χωρίς να τους ασκείται δικτατορία στο γούστο, τις συνήθειες και τους φόβους τους. Αν σήμερα διώκονται οι καπνιστές, αύριο θα ακολουθήσουν οι παχύσαρκοι, όσοι διάγουν καθιστική ζωή ή κάνουν πολύ σεξ. Εν τέλει, αυτή η προπαγάνδα για την υγεία καταλήγει να είναι εντελώς ανθυγιεινή
ΠΗΓΗ : ΜΑΡΙΑ ΛΟΥΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
