Σε καυτή πατάτα που καίει όλο και περισσότερο αναδεικνύεται για την κυβέρνηση η υπόθεση αποκρατικοποίησης του ΟΠΑΠ.
Κι αυτό καθώς το κρατικοδίαιτο σύστημα που λειτουργεί επί δεκαετίες γύρω από τον Οργανισμό «παίζει τα ρέστα του» προκειμένου να εκτροχιάσει τη διαδικασία αποκρατικοποίησης προς συγκεκριμένα συμφέροντα ή να τη ματαιώσει.
Οι τελευταίες εξελίξεις κινούνται σε δύο άξονες.
Ο πρώτος -και ίσως ο σημαντικότερος για την έκβαση της ιδιωτικοποίησης- αφορά το ενδεχόμενο υπογραφής νέας σύμβασης για τον τεχνολογικό εξοπλισμό του ΟΠΑΠ, που θα δεσμεύσει για χρόνια τον Οργανισμό με την Intralot στο παρά πέντε, καθώς στις αρχές Απριλίου αναμένεται η κατάθεση δεσμευτικών προσφορών από τους ενδιαφερομένους
Ο δεύτερος αφορά τις έντονες πολιτικές αντιδράσεις που προκλήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ στην τροπολογία της κυβέρνησης, με την οποία αίρεται το απόρρητο επιχειρηματικών συμβάσεων όσων εταιριών οδεύουν προς αποκρατικοποίηση, προκειμένου να υπάρξει ενημέρωση των ενδιαφερόμενων επενδυτών.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της σύμβασης για τον τεχνολογικό εξοπλισμό, σύμφωνα με πληροφορίες, ασκούνται τεράστιες πιέσεις ώστε να πέσουν οι υπογραφές και να δεσμευτεί ο ΟΠΑΠμε την Intralot για μακροχρόνιο διάστημα, που θα είναι όμως μικρότερο από το αρχικά προβλεπόμενο.
Σε προηγούμενο ρεπορτάζ το Euro2day.gr παρουσίασε το εκρηκτικό αδιέξοδο στο οποίο έχει οδηγηθεί η υπόθεση, επτά μήνες μετά την ανακήρυξη της Intralot σε προτιμητέο επενδυτή από τη διοίκηση Σπανουδάκη, γεγονός που προκάλεσε και την εκπαραθύρωσή του με συνοπτικές διαδικασίες. Προβλέψαμε, δε, ότι αυτό ακριβώς το αδιέξοδο θα αξιοποιείτο ως δικαιολογία για την «εύσχημη» δέσμευση του ΟΠΑΠ με την Intralot.
Στην κόψη του ξυραφιού η διοίκηση του ΟΠΑΠ
Η σημερινή διοίκηση του Κώστα Λουρόπουλου αυτήν τη στιγμή βρίσκεται πολιτικά μετέωρη καθώς σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες τόσο η κυβέρνηση όσο και το ΤΑΙΠΕΔ δεν φαίνεται να έχουν αποκρυσταλλώσει συγκεκριμένη θέση για το φλέγον ζήτημα.
Με αυτές τις συνθήκες, η διοίκηση Λουρόπουλου, έχοντας αφήσει τον χρόνο να κυλήσει με «διαπραγματεύσεις» που δεν είχαν κατάληξη, φέρεται να αναζητά τη χρυσή τομή υπό ασφυκτική πίεση.
Οι πληροφορίες λένε ότι καταλήγει στη λύση της υπογραφής μιας σύμβασης με προσαρμοσμένους όρους ως προς τη διάρκεια και ορισμένα ακόμη σημεία, η οποία, σύμφωνα με πηγές, δεν θα είναι 10ετής, θα δεσμεύει όμως τον Οργανισμό για μία πενταετία (πιθανώς 3+2 έτη).
Όπως αναφέρουν πηγές προσκείμενες στον Οργανισμό, η διοίκηση εμφανίζεται να οδηγείται προς αυτήν την κατεύθυνση πιεζόμενη μεταξύ άλλων και από το υπέρογκο κόστος που έχει η διαρκώς παρατεινόμενη παλαιά σύμβαση με την Intralot (της τάξεως των 67 εκατ. ευρώ ετησίως).
Όπως μάλιστα ανέφεραν στο Euro2day.gr οι ίδιες πηγές, ενδεικτική αυτών των πιέσεων είναι η ερώτηση που έκανε τον Νοέμβριο στη Βουλή ο πρώην βουλευτής της Ν.Δ. Νίκος Νικολόπουλος (σ.σ.: είχε ήδη ανεξαρτητοποιηθεί).
Ο οποίος εν ολίγοις ζητούσε να μάθει τους λόγους για τους οποίους δεν έχει υπογραφεί η νέα σύμβαση με την Intralot και πληρώνει ο ΟΠΑΠ το αυξημένο τίμημα των ανανεώσεων στις παλαιές συμβάσεις. Μια ερώτηση που υποχρέωσε τότε τον κ. Λουρόπουλο σε μακροσκελή απάντηση.
Η «λύση» που… δένει πισθάγκωνα ΟΠΑΠ με Intralot
Όμως, παράγοντες της αγοράς, που είναι σε θέση να γνωρίζουν τι αφορά η νέα σύμβαση, αλλά και στελέχη που ανήκουν στους διεκδικητές του ΟΠΑΠ θεωρούν ότι κάτι τέτοιο αποτελεί ολέθρια επιλογή.
Οι ίδιοι προειδοποιούν για επερχόμενο φιάσκο, τονίζοντας ότι μια τέτοια λύση μπορεί να μοιάζει «συμβιβαστική» ή «ρεαλιστική», στην πράξη όμως αιχμαλωτίζει πλήρως τον ΟΠΑΠ ευνοώντας εξόφθαλμα την Intralot έναντι των άλλων διεκδικητών.
Όπως επισημαίνουν, με δεδομένο ότι ο Οργανισμός καλείται μέσα στους επόμενους 12-18 μήνες να αναπτύξει τα videolotto (VLTs), τις online δραστηριότητές του, αλλά και να ενσωματώσει την «κάρτα παίκτη», τυχόν υπογραφή νέας σύμβασης θα δέσει πισθάγκωνα τον ΟΠΑΠ και τον επόμενο βασικό μέτοχό του με την Intralot, όχι μόνο στις υφιστάμενες αλλά και στις μελλοντικές δραστηριότητες, ασχέτως αν η διάρκειά της θα είναι για 2-3 ή για περισσότερα χρόνια.
Κι εξηγούν ότι «με τη νέα σύμβαση η δέσμευση του ΟΠΑΠ με λειτουργικά συστήματα της Intralot θα ενισχυθεί σε ό,τι αφορά το λεγόμενο new business», καθώς με βάση όσα αναφέρονται αυτολεξεί στα προσαρτήματα του διαγωνισμού:
«Tο σύστημα περιλαμβάνει την πλατφόρμα στο internet, θα πρέπει να υποστηρίζει όλα τα παιχνίδια σε υφιστάμενα αλλά και σε μελλοντικά τερματικά που μπορεί να αποκτήσει ο ΟΠΑΠ και σε όλα τα κανάλια διανομής. Επιπλέον, το σύστημα θα πρέπει να διασυνδέεται με οποιεσδήποτε άλλες πλατφόρμες παιχνιδιών, στο ίδιο ή άλλο σύστημα (ήτοι ιντερνετικές πλατφόρμες, πλατφόρμα VLTs, instants platform, ITVM) και οποιαδήποτε άλλη πληγή πληροφορίας (infocasting).
To σύστημα περιλαμβάνει την ιντερνετική πλατφόρμα και την κάρτα παίκτη, θα πρέπει να μπορεί να σερβίρει όλα τα παιχνίδια και τα κανάλια, περιλαμβανομένων και εκείνων που θα αδειοδοτηθούν από τον αναμενόμενο νόμο περί παιγνίων» (σ.σ.: δηλαδή τα On line και τα VLTs).
Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές στο Euro2day.gr, αυτό το ασφυκτικό τεχνολογικό δέσιμο μεταξύ του ΟΠΑΠ και της Intralot θα ακυρώσει στην πράξη τη στρατηγική του ΟΠΑΠ να βρει επιχειρηματικούς εταίρους τόσο για τις On line δραστηριότητες όσο και για τα VLTs, διότι «ουδείς επιχειρηματικός εταίρος θα δεχτεί να εξαρτάται η λειτουργικότητα και η εμπορική απόδοση από τη διάθεση και την τεχνολογία ενός ανταγωνιστή του».
«Με άλλα λόγια», επισημαίνουν, «ανεξάρτητα από το αν η χρονική διάρκεια μιας τροποποιημένης σύμβασης με την Intralot θα είναι μικρότερη και το αντικείμενο ελαφρώς περιορισμένο, πρακτικά οι αλληλοσυνδέσεις μεταξύ του κεντρικού προγράμματος και των νέων δραστηριοτήτων, όπως επίσης και του συστήματος loyalty πελατών (VLTs, Οn Line, κάρτα παίκτη) μπορούν να κλειδώσουν τεχνολογικά προς όφελος της Intralot όλες τις νέες δραστηριότητες.
Ενώ ταυτόχρονα, μέσω άλλων έργων που περιλαμβάνονται στο αντικείμενο (enterprise service bus, workflow management system, data warehousing & reporting), η διείσδυση της εταιρίας σε νέα βάθη μέσα στον ΟΠΑΠ θα καθιστά ακόμη πιο δυσχερή την αντικατάσταση των συστημάτων της».
Εξαιρετικά δύσκολη η προσαρμογή της σύμβασης
Σε ό,τι αφορά, τέλος, το θεωρητικό ενδεχόμενο μιας συμφέρουσας προσαρμογής της σύμβασης μέσω περιορισμού του αντικειμένου, σημειώνουν ότι με βάση τους όρους του διαγωνισμού ο ΟΠΑΠ είναι υποχρεωμένος να υπογράψει για οικονομικό αντικείμενο που να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 60% της αξίας της προσφοράς που δέχτηκε.
Αυτό, επισημαίνουν τα ίδια στελέχη, έδινε τη δυνατότητα για transfer pricing, ειδικά από την πλευρά του υφιστάμενου προμηθευτή (Intralot), που σε πολλά τμήματα έχει μηδέν ή μικρό κόστος, άρα μεταφέρει κόστος σε αυτά, «ελαφρύνοντας» άλλα τμήματα που θέλει να κλειδώσει, ή «ενοποιώντας» συστήματα επικαλούμενος ότι το ένα είναι αναπόσπαστο μέρος του αλλού.
«Αν λοιπόν συμβολαιοποιηθεί το 60% της οικονομικής προσφοράς, πρακτικά δεν θα έχει κανένα νόημα, τεχνικό ή οικονομικό, να μην συμβολαιοποιηθεί το υπόλοιπο 40% ή να δοθεί σε άλλον προμηθευτή», καταλήγουν.
Μόνη λύση η παράταση ισχύος της προσφοράς
Δεδομένων των παραπάνω, αλλά και των γεγονότων που αποκαλύψαμε σε προηγούμενο ρεπορτάζ (ότι οι ανανεώσεις της παλαιάς σύμβασης της Ιntralot λήγουν τον Ιούλιο του 2013, ενώ η προσφορά της στο πλαίσιο του διαγωνισμού λήγει τον Απρίλιο, αφήνοντας δυνητικά ακάλυπτο τον ΟΠΑΠ), αναζητήσαμε απόψεις για το ποια είναι τελικά η βέλτιστη λύση.
Στελέχη της αγοράς, που έχουν πείρα από διαδικασίες αποκρατικοποίησης, αλλά και στελέχη των ενδιαφερόμενων σχημάτων που διεκδικούν τον Οργανισμό έδωσαν την ίδια απάντηση:
Παρότι είναι γνωστό ότι το τίμημα που πληρώνει ο ΟΠΑΠ για τις ανανεώσεις είναι υψηλό, μόνη λύση που στηρίζει τις διαδικασίες της αποκρατικοποίησης και την ίση μεταχείριση των ενδιαφερομένων είναι να πιεστεί η Intralot να επιμηκύνει οικειοθελώς τη διάρκεια της προσφοράς της πέραν του Απριλίου, αποδεχόμενη ότι η συμφωνία θα κλείσει εφόσον το επιθυμεί ο νέος βασικός μέτοχος.
Με τον τρόπο αυτό, σημειώνουν, «το σχήμα που θα κερδίσει στην αποκρατικοποίηση θα έχει τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί και να κλείσει τη συμφωνία, ή να την απορρίψει, έχοντας ένα έστω μικρό χρονικό διάστημα μπροστά του για να προχωρήσει στην αντικατάσταση» (σ.σ.: η δυνατότητα ανανέωσης της παλαιάς συμφωνίας με την Intralot εκτείνεται ως τον Ιούλιο του 2013).
Σε ερώτησή μας γιατί να αποδεχτεί η Intralot μια τέτοια λύση, οι συνομιλητές ανέφεραν ότι αφενός πρόκειται για ελληνική εταιρία, άρα έχει λόγους να σεβαστεί και να στηρίξει μια προσπάθεια αποκρατικοποίησης με βαρύνουσα σημασία για την ελληνική οικονομία.
Κι αφετέρου, με βάση τα συναλλακτικά ήθη, δεν θα ήταν καλό για τη διεθνή της φήμη και παρουσία να προβάλει εκβιαστικά προσκόμματα, δεδομένων των ιδιαίτερων συνθηκών.
«Η κατάσταση στον ΟΠΑΠ είναι ειδική, τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική πλευρά, καθώς αφορά την αποκρατικοποίησή του σε κρίσιμες για τη χώρα συνθήκες, υπό την πίεση και το βλέμμα των διεθνών δανειστών. Δεν πρόκειται για ‘παραξενιά’ ή αντισυμβατική συμπεριφορά ενός πελάτη, αλλά για ιδιαίτερες συνθήκες, στις οποίες δεν είναι ασυνήθιστο να προσαρμόζεται μια εταιρία, ακριβώς γιατί δημιουργεί goodwill και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό», σημείωσαν οι ίδιες πηγές.
Για να προσθέσουν ότι αν εν πάση περιπτώσει η Intralot δεν αποδεχθεί τότε είναι πρόθυμοι να αναλάβουν το ρίσκο της απευθείας διαπραγμάτευσης οι ίδιοι τον Απρίλιο, εφόσον επικρατήσουν στον διαγωνισμό. Προτιμούν να έχουν οι ίδιοι την ευθύνη των αποφάσεων και όχι να συρθούν σε τετελεσμένα.
Μάχη διαφάνειας στη Βουλή
Στο μεταξύ, αποφασισμένη να επαναφέρει και να περάσει την τροπολογία που θα επιτρέψει στους διεκδικητές κρατικών εταιριών να αποκτήσουν πρόσβαση μέσω data room, σε επιχειρησιακά (και όχι σε… εθνικά) απόρρητες οικονομικές συμβάσεις, φέρεται η κυβέρνηση, παρότι στη Βουλή κατεγράφη έντονη αντίδραση, ακόμη και από κυβερνητικούς βουλευτές.
Παρά την επίκληση απόρρητων θεμάτων που αφορούν τον χώρο της Άμυνας (δεδομένου ότι θα αποκρατικοποιηθούν και εταιρίες της αμυντικής βιομηχανίας), πολιτικοί παρατηρητές, επιχειρηματικοί παράγοντες αλλά και κυβερνητικά στελέχη συμφωνούν στην εκτίμηση ότι η αντίδραση προήλθε από μια γενικότερη διάθεση εναντίωσης στις αποκρατικοποιήσεις (όπως αυτή εκφράζεται μέσω κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ) αλλά και από «δάκτυλο» ισχυρών συμφερόντων με παραδοσιακά πολύ ισχυρές πολιτικές προσβάσεις, που ξεπερνά τα εκάστοτε κομματικά όρια.
Όπως ελέχθη, η υπόθεση ουδόλως φαίνεται να αφορά τη ΔΕΠΑ, καθώς οι συμβάσεις με την Gazprom είναι γνωστές στον χώρο της ενέργειας και λήγουν το 2016. Αντιθέτως, φαίνεται να συνδέονται στενά με τον ΟΠΑΠ κι αφορούν όχι μόνο τις ισχύουσες συμβάσεις (και το κυριότερο, τα προσαρτήματα) με την Intralot, οι οποίες κρατήθηκαν κρυφές ακόμη και από τη Βουλή, καθώς επίσης και τη σχετικά πρόσφατη σύμβαση των λαχείων, για την οποία έχουν προκύψει σημαντικά ερωτήματα.
Επιπροσθέτως, κάθε εξέλιξη που καθυστερεί τις διαδικασίες αποκρατικοποίησης (όπως η καθυστέρηση στην ψήφιση της τροπολογίας ίσως και κατά μία εβδομάδα) ευνοεί συγκεκριμένα συμφέροντα που επιθυμούν τον εκτροχιασμό της διαδικασίας, δεδομένων και των ασφυκτικών χρονικών περιθωρίων που σημειώσαμε.
Σε κάθε περίπτωση, το επόμενο διάστημα θα αποδειχτεί πολύ κρίσιμο για την υπόθεση ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ αλλά και για το μέλλον του ίδιου του Οργανισμού.
Η κυβέρνηση γνωρίζει πλήρως τις συνέπειες που θα έχει τυχόν ματαίωση της διαδικασίας στις σχέσεις με την τρόικα και ιδίως με το ΔΝΤ, αλλά και την επίπτωση που θα έχει στο οικονομικό κλίμα, με δεδομένο ότι οι αγορές περιμένουν ένα «σήμα» ότι επιτέλους υπάρχει αποτέλεσμα στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων.
«Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν ασφυκτικά», αναφέρει παράγοντας της αγοράς. «Η κυβέρνηση Σαμαρά έχει κερδίσει πόντους επιδεικνύοντας πυγμή. Και σε αυτήν την περίπτωση δεν έχει άλλη λύση από το να πράξει το ίδιο. Να κλείσει αυτήν την υπόθεση το ταχύτερο δυνατό, ακολουθώντας διαφανείς και στιβαρές διαδικασίες. Χωρίς να υποχωρήσει στις αναμενόμενες πολιτικές ή επιχειρηματικές πιέσεις».
Διαβάστε το άρθρο “ΟΠΑΠ: Η διαπλοκή παίζει τα… «ρέστα» της” στην πηγή: euro2day
