Η κυβέρνηση θέλει να προχωρήσει σε αποκρατικοποιήσεις μεγάλων δημόσιων επιχειρήσεων προκειμένου να δείξει ότι είναι
αποφασισμένη να εφαρμόσει το οικονομικό πρόγραμμα ενόψει της αξιολόγησης που θα κάνει η τρόικα το Σεπτέμβριο, αλλά μια σειρά από προβλήματα θέτουν όρια στις κινήσεις της. Οι περιορισμοί φάνηκαν καθαρά και κατά τη σύσκεψη των τριών πολιτικών αρχηγών -του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελου Βενιζέλου, και του προέδρου της ΔΗΜΑΡ, Φώτη Κουβέλη- την περασμένη Δευτέρα, όπου ενημερώθηκαν από τη διοίκηση του Ταμείου Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) για το στάδιο ωρίμανσης του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων.
Το ΤΑΙΠΕΔ ενημέρωσε τους αρχηγούς για τα δέκα πιο ώριμα προγράμματα αποκρατικοποιήσεων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ), τα κρατικά λαχεία, ο Ιππόδρομος (ΟΔΙΕ), ο ΟΠΑΠ, το Ελληνικό και κάποια άλλα ακίνητα του Δημοσίου, όπως η περιοχή Αφάντου της Ρόδου. Ο πρωθυπουργός, όμως, θέλει να στείλει το μήνυμα ότι επιταχύνει τις διαδικασίες. Για το λόγο αυτό, ο κ. Σαμαράς έδωσε εντολή στο γενικό γραμματέα της κυβέρνησης, κ. Τάκη Μπαλτάκο, να φέρει στη Βουλή νομοσχέδιο με διατάξεις που θα διευκολύνουν τις αποκρατικοποιήσεις, όπως η κατάργηση της προβλεπόμενης σήμερα συμμετοχής του Δημοσίου κατά 51% στις επιχειρήσεις στρατηγικού χαρακτήρα. Ο πρωθυπουργός θέλει επίσης να επισπευστεί η αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ, η οποία ήδη υπήρχε στην ατζέντα του ΤΑΙΠΕΔ.
Τι έλεγε ο πρωθυπουργός πέρσι
Η πώληση του ΟΠΑΠ φαίνεται σχετικά πιο εύκολη σε σύγκριση με άλλες αποκρατικοποιήσεις που θα συναντήσουν αντιδράσεις, όπως της ΔΕΗ ή της ΕΥΔΑΠ, αλλά παρουσιάζει κι αυτή τις δυσκολίες της. Πολιτικά, θα αποτελέσει δοκιμασία για τον ίδιο τον κ. Σαμαρά, ο οποίος πριν από έναν περίπου χρόνο επιχειρηματολογούσε κατά της πώλησης του Οργανισμού.
Η διάθεση μετοχών του Οργανισμού σε επενδυτές ήταν στις προτεραιότητες των κυβερνήσεων την τελευταία δεκαετία, καθώς πρόκειται για το καλύτερο «φιλέτο» του Δημοσίου, που προσείλκυε το ενδιαφέρον των επενδυτών διεθνώς, λόγω της μονοπωλιακής θέσης του στην ελληνική αγορά και της υψηλής κερδοφορίας του.
Με τη χρηματιστηριακή αξία του να έχει μειωθεί σήμερα στα 1,6 δις ευρώ, ενώ τα κέρδη του το 2011 έφτασαν πάνω από τα 530 εκατ. ευρώ και τα καθαρά ετήσια έσοδά του στα 4,3 δις ευρώ, πολλοί θα ήθελαν να αγοράσουν το 29% των μετοχών του που θέτει προς πώληση το ΤΑΙΠΕΔ.
Με την αποτίμηση του ΟΠΑΠ να ανέρχεται μόλις σε τρεις φορές τα κέρδη του, ο κ. Σαμαράς είχε εκφράσει τον περσινό Σεπτέμβριο, από το βήμα της ΔΕΘ, με έντονο τρόπο την αντίρρησή του στην πώληση του Οργανισμού. «Όταν πουλάς σε μια τιμή διπλάσια ή τριπλάσια από τα καθαρά κέρδη ενός Οργανισμού, τότε δεν πουλάς, χαρίζεις», είχε πει τότε ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συμπληρώνοντας: «Αυτός που αγοράζει τόσο φθηνά σε δυο τρία χρόνια κάνει απόσβεση. Άρα πουλάς τζάμπα». Είχε τονίσει, μάλιστα, ότι στις περιπτώσεις αυτές «υπάρχει πρόβλημα και μην νομίζετε ότι όλος ο κόσμος είναι έτοιμος να βάλει σε κάτι τέτοιο την υπογραφή του»…
Ωστόσο, διαβλέποντας ότι μπορεί να είναι αυτός που θα βρεθεί στη δυσχερή θέση να προωθήσει την πώληση του ΟΠΑΠ, είχε σημειώσει με νόημα: «Εμείς είπαμε: Μην τον πουλήσετε σε διπλάσια ή τριπλάσια τιμή από τα έσοδα που σήμερα παίρνει το κράτος. Εν ανάγκη, να γίνει λίγο αργότερα». Πέρσι τα έσοδα του κράτους από τον ΟΠΑΠ από φόρους και μερίσματα ανήλθαν σε 222 εκατ. ευρώ. Με την αξία του 29% να ανέρχεται τώρα σε 470 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι το Δημόσιο θα μπορούσε να επιτύχει έσοδα της τάξης των 700 με 800 εκατ. ευρώ από την πώλησή του.
Τρία προβλήματα για την πώληση του ΟΠΑΠ
Αυτή τη δοκιμασία των παλαιότερων δηλώσεων του είναι προφανώς διατεθειμένος να αποδεχτεί ο πρωθυπουργός, καθώς υπόκειται και στην πίεση από την πλευρά των δανειστών μας και θεωρεί πως πρέπει να επιτύχει θετική αξιολόγηση από την τρόικα. Παραμένουν, ωστόσο, τα τεχνικά προβλήματα:
Πρώτον, δεν έχει ληφθεί ακόμα απόφαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφορικά με τα ζητήματα κρατικών ενισχύσεων του Οργανισμού και επέκτασης του μονοπωλίου του για δέκα χρόνια, καθώς και για τη χωρίς διαγωνισμό εκχώρηση αδειών παίγνιο μηχανών.
Έρχεται νομοσχέδιο με διατάξει που θα διευκολύνουν τις αποκρατικοποιήσει, όπως η κατάργηση της προβλεπόμενης σήμερα συμμετοχής του Δημοσίου κατά 51% στις επιχειρήσεις στρατηγικού χαρακτήρα.
Δεύτερον, εκκρεμεί απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σε προσφυγή για το σημερινό μονοπωλιακό καθεστώς του ΟΠΑΠ.
Τρίτον, η διάθεση του 29% του Οργανισμού δεν θα δώσει τον απόλυτο έλεγχο της διοίκησης της εταιρείας σε κάποιο στρατηγικό επενδυτή, μπορεί, ωστόσο, να φέρει στην ελληνική αγορά κερδοσκοπικά επενδυτικά ταμεία (hedge funds) που έχουν ως στόχο κυρίως το κέρδος και όχι την ανάπτυξη της επιχείρησης.
Το Δημόσιο έχει δώσει το 29% των μετοχών του στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων και το ποσοστό αυτό δύσκολα θα αυξηθεί, αφού το κράτος θέλει να διατηρήσει ένα 5% στον έλεγχο του για να μην δημιουργηθεί πλήρες ιδιωτικό μονοπώλιο στην αγορά τυχερών παιγνίων.
Αυτά είναι τα προβλήματα που θα πρέπει να επιλυθούν για την αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ, την οποία, μάλιστα, η κυβέρνηση θεωρεί ως «το δυνατό της χαρτί». Για να γίνουν όλ’ αυτά εκτιμάται ότι απαιτείται περίπου ένας χρόνος. Δεν είναι τυχαίο ότι ο απερχόμενος διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων, Κώστας Μητρόπουλος, είχε δηλώσει λίγο πριν παραιτηθεί ότι φέτος δεν πρόκειται να γίνει κάποια μεγάλη αποκρατικοποίηση.
Τα προβλήματα, όμως, δεν σταματούν στον ΟΠΑΠ: Στις περιπτώσεις της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ υπάρχουν κρατικές ενισχύσεις που θα πρέπει να έχουν διευθετηθεί πριν από την οποιαδήποτε κίνηση ιδιωτικοποίησης. Το ίδιο συμβαίνει και με τη ΛΑΡΚΟ και τον ΟΔΙΕ (Ιππόδρομος), που η προσπάθεια αποκρατικοποίησής τους έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια -η ΛΑΡΚΟ ήδη από την περίοδο διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή-, ενώ για τον ΟΔΙΕ υπάρχει και επίσημο ενδιαφέρον από τους γαλλικούς ιππόδρομους.
Δύο άλλες εταιρείες που θα μπορούσαν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών είναι αυτές που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση των υδάτων. Η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ (Θεσσαλονίκη) περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, αλλά πριν γίνει το οτιδήποτε απαιτείται η δημιουργία ρυθμιστικής Αρχής για τη διαχείριση του πολύτιμου αυτού αγαθού. Κάτι που σίγουρα θα δημιουργήσει καθυστερήσεις στην ιδιωτικοποίησή τους, πέραν των πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων που ήδη καταγράφονται.
Διαβάστε το άρθρο «Με αγκάθια η πώληση ακόμη και του χρυσοφόρου ΟΠΑΠ» στην πηγή: ΕΠΙΚΑΙΡΑ του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ
