Μια περίοπτη θέση στο πάνθεον των «καλών πελατών» επιφυλάσσουν offline και online Μέσα στον τζόγο, είτε πρόκειται για τον ΟΠΑΠ και τον ΟΔΙΕ είτε για το online στοίχημα και τα αναλογικά (VLΤ’s) αλλά και τηλεοπτικά «φρουτάκια» που επανέρχονται δριμύτερα και με τη «βούλα» της Επιτροπής Ελέγχου Παιγνίων.
Το ποσό που διοχετεύει ο νόμιμος τζόγος στα ελληνικά Μέσα προκαλεί ίλιγγο, αλλά και νευρικότητα μεταξύ των καναλαρχών και εκδοτών, που τηρούν στάση αναμονής για το πώς θα μοιράζεται στο εξής η «πίτα». Ας μην ξεχνάμε ότι ορισμένοι ιδιοκτήτες Μέσων έχουν διπλή ιδιότητα: Τόσο του υποδοχέα διαφήμισης του ΟΠΑΠ όσο και του μελλοντικού ανταγωνιστή του, μια και ανήκουν στην οικογένεια των προσωρινά 24 αδειούχων του online betting… Στο οποίο εισέρχεται πλέον και ο ΟΠΑΠ.
Η διαφημιστική δαπάνη
Τη «μερίδα του λέοντος» συνεχίζει πάντως να δαπανά ο ΟΠΑΠ, παρά την ιδιωτικοποίησή του. Πριν από αυτήν και συγκεκριμένα το 2013 η διαφημιστική δαπάνη του πιο «τυχερού» διαφημιζόμενου ξεπέρασε τα 21 εκατ. ευρώ (10,8 εκατ. ευρώ ο ΟΠΑΠ και τα παιχνίδια του και άλλα 10,5 εκατ. ευρώ το «Πάμε Στοίχημα»). Την αμέσως προηγούμενη χρονιά, το 2012, η κρατική τότε ΟΠΑΠ Α.Ε. είχε δαπανήσει περί τα 18 εκατ. ευρώ για την παραδοσιακή διαφήμιση και επίσης άλλα 17,5 εκατ. ευρώ σε δωρεές (Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη) και 70 εκατ. ευρώ ακόμη για χορηγίες.
Για την ιστορία αξίζει να αναφέρουμε ότι τη χρονιά της αρχής της κρίσης, το 2008, η τεκμαρτή διαφημιστική δαπάνη του ΟΠΑΠ, βάσει τιμών τιμοκαταλόγου και χωρίς να υπολογίζονται τυχόν εκπτώσεις ή επιστροφές, άγγιξε το αστρονομικό ποσόν των 33,7 εκατ. ευρώ. Τότε, η συνολική διαφημιστική δαπάνη του Δημοσίου (υπουργεία, δήμοι, δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί, Ε.Ε. και ΟΠΑΠ) έφτανε το ιλιγγιώδες -για τα σημερινά δεδομένα- ποσό των 105,7 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου το μερίδιο του ΟΠΑΠ στη συνολική διαφημιστική δαπάνη του Δημοσίου πλησίαζε το 33%, δηλαδή ακριβώς στο 1/3. Προϊούσης της κρίσης η διαφημιστική δαπάνη του ΟΠΑΠ μειώθηκε αισθητά -μεταξύ άλλων- και επειδή οι τιμές στους τιμοκαταλόγους των Μέσων καθίσταντο πιο ανταγωνιστικές.
Πριν από την ιδιωτικοποίησή του, πάντως, και τα τελευταία δύο χρόνια οι διαφημίσεις του ΟΠΑΠ αποτελούσαν το 50% των συνολικών δαπανών του Δημοσίου προς τα media. Και όλα αυτά, χωρίς να υπολογίζεται η διαφημιστική επένδυση στο Διαδίκτυο, που εξελίσσεται δυναμικά τα τελευταία χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι υποχώρησε η στάθμη της υποδοχής διαφήμισης στον Τύπο. Τουναντίον… Τα μεγαλύτερα ποσά, παρά την περιορισμένη επιρροή των εφημερίδων λόγω των χαμηλών κυκλοφοριών τους, δαπανούσε ο ΟΠΑΠ στο «χαρτί», δηλαδή γύρω στο 40% του συνολικού διαφημιστικού του προϋπολογισμού.
Σύμπασα η μιντιακή αγορά θεωρεί ότι ο νέος ιδιοκτήτης, η εταιρεία Emma Delta -οι Τσέχοι δηλαδή- μαζί με τον Δ. Μελισσανίδη, δεν έχουν σκοπό να βγουν από το… κάδρο του καλού πελάτη των Media και να χάσουν το status του μεγάλου διαφημιζόμενου, με διαφημιστική δαπάνη δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Ένα κονδύλι που στηρίζει σήμερα τα άδεια ταμεία των Μέσων Ενημέρωσης.
Το στοίχημα
Όταν μιλάμε για διαδικτυακό τζόγο εννοούμε κατά κύριο λόγο το διαδικτυακό στοίχημα, τα τυχερά παιχνίδια των online καζίνο, το online πόκερ αλλά και λιγότερο δημοφιλείς μορφές, όπως είναι το spread betting. Πριν από έναν περίπου χρόνο τα Μέσα έχασαν ένα σημαντικό κονδύλι από την απαγόρευση της εμπορικής επικοινωνίας των μη αδειοδοτημένων εταιρειών online τζόγου. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η διαφήμιση («εμπορική επικοινωνία») επιτρέπεται μόνο στον ΟΠΑΠ, στον ΟΔΙΕ και στις 24 εταιρείες που έλαβαν προσωρινή άδεια. Σύμφωνα με τη νομοθεσία μάλιστα, η διαφήμιση, καθώς και η συμμετοχή σε sites τυχερών παιγνίων ή στοιχήματος, πλην των 24 εταιρειών, τιμωρείται σε βαθμό πλημμελήματος. Μέχρι σήμερα το «Πάμε Στοίχημα», το δεύτερο πιο σημαντικό παιχνίδι της εταιρείας με ετήσιο τζίρο 1 δισ. ευρώ (εκτίμηση για το 2013), είναι διαθέσιμο αποκλειστικά στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ, αφήνοντας προμήθεια 8% στους πράκτορες. Ωστόσο, υπάρχει περίπτωση με το που ολοκληρωθεί η προγραμματισμένη είσοδος της εταιρείας στο online betting, το παιχνίδι να παίζεται από όπου υπάρχει υπολογιστής. Ο ΟΠΑΠ απέκτησε το αποκλειστικό δικαίωμα να δραστηριο- ποιηθεί στο οnline στοίχημα το Νοέμβριο του 2011, όταν ανανεώθηκε η σύμβασή του μέχρι το 2020 για το στοίχημα και μέχρι το 2030 για τα υπόλοιπα παιχνίδια. Ο λόγος που προβλήθηκε ήταν ο στόχος του υπουργείου Οικονομικών να «κλείσει» τον προϋπολογισμό του 2011 με το 1 δισ. ευρώ που εξασφάλισε από τα έσοδα που προσκόμισε από τον ΟΠΑΠ.
Ωστόσο, λίγους μήνες πριν, τον Αύγουστο του 2011, η στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης ήταν ακριβώς αντίθετη, όπως τουλάχιστον αυτή αποτυπώθηκε στο νόμο 4000/2011 για τα τυχερά παιχνίδια που ισχύει μέχρι σήμερα. Ο νόμος προέβλεπε τη δυνατότητα έκδοσης προσωρινών αδειών σε εταιρείες που δέχονται να φορολογηθούν με 30% επί των μικτών κερδών τους αναδρομικά για τα δύο τελευταία χρόνια. Προέβλεπε επίσης ότι οι προσωρινές άδειες θα ισχύουν μέχρι να ανοίξει η αγορά με διαγωνισμό και νέες μόνιμες άδειες. Λίγους μήνες μετά η κυβέρνηση πούλησε το αποκλειστικό δικαίωμα του online στοιχήματος στον ΟΠΑΠ, ενώ σύντομα αναμένεται νέος νόμος που θα καλύπτει τα νομικά κενά.
Ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του νόμου 2004/11 ήρθε η αδειοδότηση 24 προσωρινών αδειών σε εταιρείες που κατά βάση δεν δραστηριοποιούνταν στην αγορά. Οι μεγάλες διεθνείς εταιρείες του χώρου αποχώρησαν από την ελληνική αγορά, καθώς όπως τόνισαν «αδυνατούσαν να λειτουργήσουν σε ασαφές νομικό πλαίσιο ούτε ήθελαν να πληρώσουν τα αναδρομικά». Πήραν όμως άδειες εταιρείες που μέχρι τότε δεν είχαν δραστηριότητα και ακολούθως «αγόρασαν» άλλες νομιμοποιώντας τες.
Έτσι σήμερα πραγματοποιείται ένας τζίρος στο νόμιμο online στοίχημα της τάξης των 15 δισ. ευρώ, ενώ περίπου 10 δισ. υπολογίζεται ο τζίρος στο παράνομο -χωρίς άδεια- online. Το σημαντικότερο είναι ότι οι 24 προσωρινά αδειοδοτημένες εταιρείες του online bet δαπανούν διαφημιστικά κονδύλια της τάξεως των 20 εκατ. ευρώ ετησίως. Όσα δηλαδή ο ΟΠΑΠ, ο οποίος βέβαια έχει προγράμματα ΕΚΕ και χορηγίες. Οι μεγαλύτερες εταιρείες του αδειοδοτημένου online είναι οι bet365 (Βρετανοί), sportingbet (Βρετανοί και Οντόνι), stoiximan (Μπόμπολας και Μαρής της 24media), playbet (Newsphone) και πολλοί άλλοι, που συνεχώς εισέρχονται στην αγορά (paddypower.gr, mybet.gr, betshop.gr, novibet.gr/statusbet.gr, meridianbet.gr, admiralbet.com, cashpoint.gr, goalbet.com, betrebels.gr/90bet.gr, 1×2-bet.gr και championsbet.net).
Βέβαια, από τη λίστα με τις νόμιμες εταιρείες απουσιάζουν μεγάλα ονόματα του χώρου όπως η Betfair, η William Hill και η Ladbrokes. Άλλες γνωστές εταιρείες πάλι συνεχίζουν να λειτουργούν στην Ελλάδα, έστω και παράνομα, αγνοώντας τις αποφάσεις / προειδοποιήσεις της ΕΕΕΠ, χωρίς πάντως μέχρι τώρα να έχουν υποστεί κάποια κύρωση, παρότι δεν καταβάλλουν φόρους.
Τα φρουτάκια
Εντός του έτους ξεκινά ακόμη ένα νέο μεγάλο εγχείρημα σε 650 αίθουσες με φρουτάκια (VLT’s) που θα απλωθούν στη χώρα. Πρόσφατα όμως επέστρεψε και ο τηλε-τζόγος στα σπίτια με κυβερνητική απόφαση. Η διοριζόμενη από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων υπό τον Ευγένιο Γιαννακόπουλο, στον κανονισμό λειτουργίας που συνέταξε απελευθερώνει πλήρως τον τομέα των τηλεπαιχνιδιών. Τα φρουτάκια της TV είχε «παγώσει» με διάφορες αποφάσεις του και πρόστιμα το ΕΣΡ. Στη διαδρομή το κενό καλύφθηκε από άλλες εταιρείες που άρχισαν να αγοράζουν χρόνο στα κανάλια μεταδίδοντας τα παιχνίδια. Το σκηνικό σταμάτησε εκ νέου διότι το ΕΣΡ δεν ενέκρινε τη μετάδοσή τους, βασιζόμενο στην αρχή πως δεν διέθεταν την προβλεπόμενη άδεια.
Όταν ψηφίστηκε ο νόμος 4002/2011, το ΕΣΡ δεν αντέδρασε για το γεγονός πως ενώ από το Σύνταγμα είναι η εντεταλμένη Αρχή για τον έλεγχο της Ραδιοτηλεόρασης, τμήμα των αρμοδιοτήτων της πέρασε στην ΕΕΕΠ. Κι ενώ ο αρχικός νόμος προέβλεπε την απαραίτητη γνωμοδότηση του ΕΣΡ για να μεταδοθεί ένα παιχνίδι από την τηλεόραση, τώρα με τον Κανονισμό Διεξαγωγής των Παιχνιδιών που συνέταξε η ΕΕΕΠ δεν υπάρχει πουθενά κανένα πεδίο δράσης για το ΕΣΡ. «Η διεξαγωγή και η μετάδοση του Τυχερού Παιγνίου επιτρέπεται μόνο έπειτα από την ανάρτηση των στοιχείων του στον ιστότοπο της ΕΕΕΠ», αναφέρεται ξεκάθαρα στον κανονισμό. Δηλαδή με μία ηλεκτρονική δήλωση, μπορεί μια εταιρεία να αποκτήσει σχετικό δικαίωμα. Επιπλέον, ο κανονισμός λειτουργίας μεταθέτει στο μέλλον την είσπραξη των δικαιωμάτων του Δημοσίου από τη δραστηριότητα αυτή. Ήδη έχει επανέλθει στη 1.30 μετά τα μεσάνυχτα στον Alpha το «Puzzle TV», ένα τυχερό παιχνίδι στο μοτίβο του παλαιότερου «βρες τη λέξη». Ο Alpha είχε εγκαίρως καταθέσει αίτημα, μέσω της οργανώτριας εταιρείας του παιχνιδιού τζόγου, στη νεοσύστατη Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων, η οποία βάσει των νέων ρυθμίσεων παραχώρησε την άδεια. Το εν λόγω τηλεπαιχνίδι, δίωρης διάρκειας, έχει προγραμματιστεί να προβάλλεται και τις επόμενες ημέρες της εβδομάδας. Πληροφορίες αναφέρουν ότι αντίστοιχο αίτημα έχει κατατεθεί και για λογαριασμό του ΕChannel. Σύμφωνα με αγωγή που κατέθεσε στα μέλη του ΕΣΡ εταιρεία διοργάνωσης τέτοιων παιχνιδιών (στην ελληνική τηλεοπτική αγορά κυκλοφορούν η γερμανική «Torna», και η «Topazi») προκειμένου να σταματήσουν να επιβάλλονται πρόστιμα, τα διαφυγόντα έσοδα της εταιρείας ανέρχονται σε 79.000 ευρώ την ημέρα, μόνο από το τηλεπαιχνίδι «Boeing» που προβαλλόταν στον Alpha. Το ποσό αυτό εκτινάσσεται περαιτέρω αν λάβει κανείς υπόψη του ότι τα τηλεπαιχνίδια αναμεταδίδονταν από δεκάδες περιφερειακούς τηλεοπτικούς σταθμούς.
Από τα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ το χρόνο, τα οποία μοιράζονται οι εταιρείες από κοινού με τους τηλεοπτικούς σταθμούς, το Δημόσιο λαμβάνει προσώρας μόνο τον ΦΠΑ, καθώς η νέα ρύθμιση αναστέλλει και την υποχρέωση καταβολής 30% υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου επί του μικτού κέρδους, που αφορά τα ποσά τα οποία προέρχονται από τη δραστηριότητα αυτή. Σύμφωνα με τη ρύθμιση, τα τηλεπαιχνίδια τζόγου επιτρέπονται και το 30% δεν καταβάλλεται έως ότου δημοσιευθεί ο Κανονισμός Διεξαγωγής και Ελέγχου Παιγνίων.
Διαβάστε το άρθρο “Ποντάροντας στον… τζόγο” στην πηγή www.businessnews.gr
