Η απάντηση της Ελληνικής Δημοκρατίας στο αίτημα πληροφοριών της Επιτροπής της Ε.Ε. σχετικά με τη Φορολογία
για online τυχερά παιχνίδια στο ελληνικό νόμο παιχνιδιών.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Απάντηση στο αίτημα πληροφοριών της Επιτροπής
SA.33732 – Φορολογία για online τυχερά παιχνίδια στο ελληνικό νόμο παιχνιδιών
Με ανεπίσημο έγγραφο της 17ης Ιανουαρίου 2012, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (η Επιτροπή) ζήτησε περαιτέρω πληροφορίες από την Ελληνική Δημοκρατία (η ΕΔ) σε σχέση με ορισμένα ζητήματα σχετικά με
- τα παιχνίδια που προσφέρονται στην Ελλάδα,
- το παιχνίδι «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» και
- η αποτίμηση της Deloitte από την επέκταση του αποκλειστικού δικαιώματος του ΟΠΑΠ.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε την απάντηση της ΕΔ σχετικά με αυτό το αίτημα παροχής πληροφοριών.
Ι. Παιχνίδια που προσφέρονται
1. Τα 13 παιχνίδια που παρέχονται από τον ΟΠΑΠ (με οποιοδήποτε μέσο και υπό καθεστώς αποκλειστικών δικαιωμάτων) και τα άλλα παιχνίδια είναι ανοικτά στον ανταγωνισμό (Νόμος Gaming 4002/2011) σε μια ανάλογη κατάσταση στο δίκαιο και στην πραγματικότητα;
2. Ειδικότερα, παρακαλείσθε να προσδιορίσετε το βαθμό στον οποίο αυτά τα παιχνίδια μπορεί να είναι παρόμοια, συγκρίσιμα, ισοδύναμα ή υποκατάστατα από την πλευρά του καταναλωτή. Αν θεωρείτε ότι τα παιχνίδια που προσφέρονται από τον ΟΠΑΠ και εκείνων που προσφέρονται από on-line αδειοδοτημένους φορείς δεν είναι συγκρίσιμα, παρακαλούμε να δώσετε επαρκείς εξηγήσεις.
Στις 18 Ιανουαρίου, η Επιτροπή επέκτεινε το ζήτημα ανεπίσημα ως εξής:
Παρακαλώ επίσης να δώσετε τις ίδιες πληροφορίες σχετικά με τα επιπλέον παιχνίδια που προσφέρονται από την ΟΠΑΠ σύμφωνα με την ιστοσελίδα τους και να εξηγήσετε (i) το κατά πόσον αυτά τα παιχνίδια είναι κάτω από το μονοπώλιο και / ή θα ανοίξουν στον ανταγωνισμό και (ii) κατά πόσον είναι πράγματι και νόμιμα να συγκριθούν με τα “13” παιχνίδια.
1. Εισαγωγή
Δεδομένου τις ερωτήσεις της Επιτροπής no. 1 και 2 της άτυπης επιστολή της 17ης Ιανουαρίου 2012, καθώς και τη ξεχωριστή άτυπη ερώτηση της 18ης Ιανουαρίου 2012 περιλαμβάνονται όλες οι ανησυχίες για τα παιχνίδια που προσφέρονται από τον ΟΠΑΠ και οι πιθανές τους ομοιότητες με τα παιχνίδια που προσφέρονται από άλλους φορείς, η ΕΔ θα αντιμετωπίσει αυτά τα ερωτήματα από κοινού.
Ως εκ τούτου, από κάτω είναι (i) μία επισκόπηση των παιχνιδιών που προσφέρει η ΟΠΑΠ? (Ii) μια γενική επισκόπηση των παιχνιδιών ενδέχεται να ανοίξει στον ανταγωνισμό σύμφωνα με το νόμο 4002/2011? Και (iii) μια αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού της το ζήτημα αν τα 13 παιχνίδια του ΟΠΑΠ (ή οποιοδήποτε από αυτούς) “μπορεί να είναι παρόμοια, συγκρίσιμα, ισοδύναμα ή υποκατάστατα» (ή νομικά και πραγματικά συγκρίσιμα) σε σχέση με οποιοδήποτε άλλα (online) τυχερά παιχνίδια από τη σκοπιά του καταναλωτή.
2. Επισκόπηση των προσφερόμενων παιχνιδιών από την ΟΠΑΠ
Αποκλειστικό δικαίωμα της ΟΠΑΠ Α.Ε. στο πλαίσιο της συμφωνίας παραχώρησης της 15ης Δεκεμβρίου 2000 (Σύμβαση Παραχώρησης) περιλαμβάνει τα 13 παιχνίδια “Tzoker”, “Lotto”, “Πρότο”, “ΠΡΟΠΟ”, “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ”, “Extra 5” (π.χ. “Αριθμολαχείο 5 Από 35 “),” ΚΙΝΟ “,” Super 3 “,” Super 4 “,” Bingo Lotto “,” Προγνωστικά Αγώνων Μπάσκετ “,” Προγνωστικά Αγώνων Ομαδικών Αθλημάτων” και ” ΣΤΟΙΧΗΜΑ (σταθερό ή μη σταθερό πληρωμένο) ” (το Αποκλειστικό δικαίωμα).
Εννέα (9) από τα 13 παιχνίδια που αναφέρονται παραπάνω είναι σήμερα σε επιχειρησιακή χρήση. Αυτά είναι “Tzoker”, “Lotto”, “Πρότο”, “ΠΡΟΠΟ”, “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ”, “Extra 5″ (π.χ. ” Αριθμολαχείο 5 Απο 35″), “ΚΙΝΟ”, “Super 3”. Τα άλλα τέσσερα (4) παιχνίδια, δηλαδή το “Super 4”, “Bingo Lotto”, ” Προγνωστικά Αγώνων Μπάσκετ ” και ” Προγνωστικά Αγώνων Ομαδικών Αθλημάτων “, ωστόσο δεν προσφέρονται σήμερα από την ΟΠΑΠ, και εξακολουθεί να είναι ανοιχτή, εάν και όταν κάποια από αυτά παιχνίδια θα ξεκινήσουν.
Όπως επισημαίνεται από την Επιτροπή, ορισμένα παιχνίδια διαφημίζονται στην ιστοσελίδα της ΟΠΑΠ ΑΕ με άλλα ονόματα εκτός όπως αναφέρονται πιο πάνω. Αυτά είναι τα τρία «Monitor Games” που ονομάζεται “Races”, “Powerspin» και «Μπόουλινγκ» καθώς και τα 5 “Go Lucky” παιχνίδια “Μπαλόνια”, “Στόχος”, “Crazy Bingo”, “Drop Flipper” και “παπάκια “. Και τα δύο, “Monitor” και “Go Lucky” παιχνίδια είναι παραλλαγές του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ». Σήμερα υπάρχουν τρεις παραλλαγές των παιχνιδιών στοιχημάτων που προσφέρονται στο πλαίσιο της άδειας για τη διεξαγωγή “ΣΤΟΙΧΗΜΑ (σταθερό ή μη σταθερό πληρωμένο)”:
- “Πάμε Στοίχημα” (στοιχήματα σε αθλητικά γεγονότα)
- “Monitor Games” (στοιχήματα σε πραγματικά ή εικονικά γεγονότα που εμφανίζονται στις οθόνες στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ) και
(iii) “Go Lucky” (στοίχηματα για εικονικές εκδηλώσεις εμφανίζονται στις οθόνες στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ).
Επισυνάπτεται (ως Παράρτημα 1 της παρούσας), ένας πίνακας που περιέχει περιγραφή των πραγματικών περιστατικών κάθε ένα από τα 13 παιχνίδια που αναφέρονται παραπάνω.
3. Επισκόπηση των παιχνιδιών που είναι ανοικτά στον ανταγωνισμό σύμφωνα με το νόμο 4002/2011
Σήμερα δεν υπάρχει εξαντλητικός κατάλογος από τα παιχνίδια που μπορούν να λάβουν άδεια και να είναι ανοικτά στον ανταγωνισμό (online) με το Νόμο 4002/2011. Σύμφωνα με το άρθρο 45 του εν λόγω νόμου, η ΕΔ έχει τη διακριτική ευχέρεια να χορηγεί άδειες για online τυχερά παιχνίδια, αλλά αυτή τη στιγμή, η ΕΔ δεν έχει ολοκληρωμένη στρατηγική για την οποία τα παιχνίδια διεξάγονται σε περιοχή έξω από το μονοπώλιο και με ποιο τρόπο η αδειοδότηση των online παιχνιδιών δεν θα πραγματοποιηθεί. Κατά συνέπεια, μόνον προκαταρκτικές παρατηρήσεις μπορούν να γίνουν σε σχέση με τα τυχερά παιχνίδια που μπορεί να θεωρηθούν ότι έχουν διατεθεί για τη χορήγηση αδειών βάσει του νόμου 4002/2011.
Εκτός από το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», το οποίο θα τεθεί σε online διαγωνισμό κατά την περίοδο μεταξύ 13 Οκτωβρίου, 2020 και της 12ης Οκτωβρίου 2030 (η περίοδος παράτασης), σύμφωνα με το Προσάρτημα, της 12ης Δεκεμβρίου 2011 μεταξύ του Δημοσίου και του ΟΠΑΠ στην Σύμβαση Παραχώρησης (η προσθήκη ), κανένα από τα παιχνίδια που υπόκεινται σε Αποκλειστικό Δικαίωμα του ΟΠΑΠ δεν θα πρέπει να παραχωρούνται σε τρίτους παρόχους.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παιχνίδια που καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ, όπως ορίζεται παραπάνω, και με την επιφύλαξη της διακριτικής ευχέρειας της ΕΔ, όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα της ηλεκτρονικής διαδικασίας χορήγησης αδειών βάσει του νόμου 4002/2011, τα παιχνίδια που μπορούν να παραχωρηθούν σε τρίτους σε απευθείας σύνδεση φορείς βάσει του εν λόγω Νόμου μπορούν να περιλαμβάνουν ενδεικτικά:
• απευθείας σύνδεση “ΣΤΟΙΧΗΜΑ (σταθερό ή μη σταθερό πληρωμένο)”, όπως της 13ης Οκτωβρίου 2020 (για την περιγραφή των διαφόρων παραλλαγών του παιχνιδιού του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», παρακαλούμε ανατρέξτε στον πίνακα που επισυνάπτονται ως Παράρτημα 1) Και
• απευθείας σύνδεση ζωντανά παιχνίδια καζίνο, όπως π.χ. σε απευθείας σύνδεση (live) τουρνουά πόκερ, που δεν προσφέρονται σήμερα από τον ΟΠΑΠ.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση αριθ. 010010/2011 (ΦΕΚ 2503 Β ‘) απόφαση του Υπουργού Οικονομικών χορήγηση σε ΟΠΑΠ την άδεια VLT(η άδεια των VLTs) και την αντίστοιχη συμφωνία μεταξύ της ΕΔ και του ΟΠΑΠ 4 Νοέμβρη 2011 (η συμφωνία VLT), παιχνίδια καζίνο, τα αποτελέσματα των οποίων δημιουργούνται (μόνο) από μια γεννήτρια τυχαίων αριθμών (RNG) δεν πρέπει να έχουν άδεια για την online συμπεριφορά από οποιονδήποτε φορέα. Ο περιορισμός αυτός προορίζεται να εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα των VLT, μονοπώλιο του ΟΠΑΠ, και ισχύει για όλη τη διάρκεια της αποκλειστικής άδειας VLT που χορηγείται στον ΟΠΑΠ.
4. Νομικό πλαίσιο και πραγματική συγκρισιμότητα
Πρώτον, όσον αφορά τη νομική συγκρισιμότητα, η ΕΔ θα ήθελε να επαναλάβει ότι ως επιχείρηση που δραστηριοποιείται ως νόμιμη αποκλειστική άδεια σε αγορές που δεν έχουν ανοίξει στον ανταγωνισμό (σύμφωνα με το αυστηρό ρυθμιστικό και διαχειριστικό έλεγχο του κράτους), ο ΟΠΑΠ δεν μπορεί εύλογα να θεωρηθεί ως είναι σε μια νομική κατάσταση συγκρίσιμη με εκείνη των άλλων επιχειρήσεων που θα λειτουργούν σε ελευθερωμένα τμήματα της αγοράς και οι οποίοι δεν θα υπόκεινται στην ίδια τη φύση του ελέγχου ως ΟΠΑΠ.
Όπως γνωρίζει η Επιτροπή, η Εποπτεύουσα Αρχή της EFTA έχει διαπιστώσει προηγουμένως ότι “με βάση την ιδιαιτερότητα και τη ρύθμιση των υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών”, το νορβηγικό μονοπώλιο τυχερών παιχνιδιών Norsk Tipping AS δεν ήταν σε πραγματική και νομική συγκρίσιμη κατάσταση με εκείνη ορισμένων φορέων των ανταγωνιστικών υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών. Στην ΕΔ, όπως στη Νορβηγία, οι υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών είναι ειδικής φύσεως και υπόκεινται σε ειδική ρύθμιση, η οποία, μεταξύ άλλων, προβλέπει ότι εντός των περιοχών που καλύπτονται από μονοπώλια, GGR δασμοί αυτοί δεν έπρεπε να καταβληθούν κανονικά. Αντί των καθηκόντων GGR, η ΟΠΑΠ πληρώνει σημαντικά ποσά σε αντάλλαγμα για τα αποκλειστικά δικαιώματα της, και, κατά συνέπεια, σαφώς υπόκεινται σε «μια άλλη μορφή της επιβολής” (παρόμοιο με αυτό που συνέβη με την Norsk Tipping AS, τα κέρδη της οποίας διατέθηκαν για πολιτιστικών αθλητικών, ανθρωπιστικών και κοινωνικές αιτιών).
Δεύτερον, στη συνέχεια, η ΕΔ θα αντιμετωπίσει τη νομική και πραγματική συγκρισιμότητα των σχετικών τυχερών παιχνιδιών στο πλαίσιο της νομολογίας σχετικά με τους τύπους των τυχερών παιχνιδιών τα οποία αποτελούνται από Αποκλειστικό δικαίωμα της ΟΠΑΠ Α.Ε. καθώς και άλλα παιχνίδια που μπορεί να έχουν άδεια για online διαγωνισμό σύμφωνα με το νόμο 4002/2011, δηλαδή:
(I) τα παιχνίδια που μπορεί να χαρακτηριστούν ως Αριθμολαχεία (“Tzoker”, “Lotto”, “Πρώτο”, “Extra 5”, “ΚΙΝΟ”, “Super 3”, “Super 4” και “Bingo Lotto”, όλα τα αποκλειστικά για την ΟΠΑΠ offline και online)
(Ii) τα στοιχήματα (συγκρίνετε “ΣΤΟΙΧΗΜΑ (σταθερό ή μη σταθερό πληρωμένο)”), το οποίο – με εξαίρεση τις αμοιβαίες ιπποδρομίες στοιχημάτων (για τις οποίες η Ιπποδρομιών Ελλάδος Εταιρεία – ΟΔΙΕ – έχει το αποκλειστικό δικαίωμα) – καλύπτεται από Αποκλειστικό Δικαίωμα ΟΠΑΠ offline και online μέχρι 12, Οκτώβρη, 2020 (σύμφωνα με το Προσάρτημα), και στη συνέχεια μπορεί να είναι ανοικτό για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους στην online αγορά.
(Iii) τα λεγόμενα «αμοιβαία παιχνίδια του αθλητισμού προγνωστικά” (“ΠΡΟΠΟ”, “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ”, «Προγνωστικά Αγώνων Μπάσκετ ” και ” Προγνωστικά Αγώνων Ομαδικών Αθλημάτων “, όλα τα αποκλειστικά στην ΟΠΑΠ offline και online) και
(Iii) (online) ζωντανά παιχνίδια καζίνο, κανένα από τα οποία προσφέρονται από την ΟΠΑΠ Α.Ε., και είναι πιθανό να είναι επιλέξιμα για απευθείας χορήγηση αδειών σε τρίτους από την αρχή σύμφωνα με το νόμο 4002/2011, όπως π.χ. ζωντανά τουρνουά πόκερ.
(Α) Αριθμολαχεία
Για μια περιγραφή των χαρακτηριστικών των Αριθμολαχείων ΟΠΑΠ, παρακαλούμε ανατρέξτε στο παράρτημα 1. Όλα τα αριθμητικά παιχνίδια λοταρίας που προσφέρονται σήμερα από την ΟΠΑΠ (“Tzoker”, “Lotto”, “Πρώτο”, “Extra 5”, “ΚΙΝΟ” και “Super 3”) είναι τα παιχνίδια καθαρή τύχη, πράγμα που σημαίνει ότι κανένα στοιχείο της ικανότητας που απαιτείται από μέρος του παίκτη (ούτε μπορεί προσωπική τεχνογνωσία να θεωρηθεί ότι επηρεάζουν τις πιθανότητες νίκης σε κάθε βαθμό, σε αντίθεση με τα στοιχήματα και πολλά παιχνίδια του καζίνο).
Η ΕΔ δεν γνωρίζει καμία μελέτη επιπολασμού που ασχολούνται με τα τυπικά προφίλ των Ελλήνων παίκτων. Ωστόσο, η ΕΔ θεωρεί πιθανό ότι, κατά μέσο όρο, οι παραπάνω τύποι Αριθμολαχεία, γενικά, προσελκύουν μεγαλύτερης ηλικίας πελάτες από το αθλητικό στοίχημα ή τα online παιχνίδια καζίνο. Επιπλέον, κατά την άποψή του ΟΠΑΠ, οι πελάτες των Αριθμολαχείων ΟΠΑΠ είναι πολύ απίθανο να εξετάσουν αυτά τα παιχνίδια να υποκατασταθούν από τα είδη των παιχνιδιών που μπορεί να είναι διαθέσιμα για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους, όπως τα online στοιχήματα και παιχνίδια καζίνο, αντίστοιχα. Τοποθετώντας ένα στοίχημα π.χ. έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, ή που συμμετέχουν σε ένα online ζωντανό τουρνουά πόκερ έχουν σαφώς πολύ διαφορετικές δραστηριότητες από τη συμπλήρωση ενός “Λόττο” παιχνίδι. Κατά τη γνώμη της ΕΔ, αυτά τα παιχνίδια είναι σίγουρα και δεν είναι ισοδύναμα (ή ακόμη και παρόμοια).
Με την εξαίρεση του “μπίνγκο” (το οποίο έχει ο ΟΠΑΠ, αλλά δεν έχει ακόμη εισαγάγει στο πλαίσιο της αδείας «Bingo Lotto”), τα περισσότερα Αριθμολαχεία όπως αυτά που αποτελούν το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ προσφέρονται ευρέως σε απευθείας σύνδεση στην Ελλάδα. Επιπλέον, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα παιχνίδια λοταρίας, όπως αυτά που προσφέρονται από την ΟΠΑΠ συχνά λειτουργούν από ελεγχόμενα από το κράτος μονοπώλια, ακόμη και αν άλλα τμήματα των αγορών τυχερών παιχνιδιών έχουν (ή βρίσκονται στη διαδικασία του παρόντος) ελευθερωθεί (αυτό είναι για παράδειγμα, στην περίπτωση Γερμανίας). Μένει να δούμε αν και σε ποιο βαθμό ΟΠΑΠ θα προσφέρει αυτά τα παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σαφές ότι υπάρχουν σημαντικά πραγματικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν τα Αριθμολαχεία στην επιφύλαξη του αποκλειστικού δικαιώματος της ΟΠΑΠ από τα παιχνίδια που μπορεί να είναι ανοικτά για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους σύμφωνα με το νόμο 4002/2011 (βλ. κατωτέρω).
Η ΕΔ σημειώνει ότι αυτή η διάκριση μεταξύ Αριθμολαχείων και άλλα είδη των τυχερών παιχνιδιών βρίσκει στήριξη στη νομολογία από διάφορους τομείς του δικαίου του ανταγωνισμού. Όπως αναφέρεται παρακάτω, στη νομολογία αυτή προκύπτει ότι:
(I) τα Αριθμολαχεία προσφέρονται από την ΟΠΑΠ δεν ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων, όπως π.χ. μηχανών τυχερών παιχνιδιών, πόκερ, ή στοιχημάτων και
(Ii) η offline και online παροχή των εν λόγω Αριθμολαχείων μπορεί να ανήκει σε μία και στην ίδια σχετική αγορά προϊόντος.
Στην συγχώνευση Lottomatica / GTECH, η Επιτροπή άφησε τελικά τον ορισμό της σχετικής αγοράς προϊόντος ανοιχτή, αλλά να σημειωθεί ότι η έρευνα της αγοράς αποκάλυψε ότι οι παίκτες δεν θεωρούν τα παραδοσιακά παιχνίδια όπως το «Lotto», ως εναλλακτικές λύσεις για τηλεοπτικά τερματικά λαχειοφόρων αγορών. Επιπλέον, σύμφωνα με τη νομολογία των αρχών ανταγωνισμού του Ηνωμένου Βασιλείου, το στοίχημα είναι μια ξεχωριστή δραστηριότητα που δεν περιορίζεται από άλλες μορφές τυχερών παιχνιδιών, όπως τα λαχεία. Επιπλέον, κατά τη γνώμη της στις 20 Ιανουαρίου 2011, η Γαλλική Αρχή Ανταγωνισμού έκρινε ότι τα παιχνίδια τύχης (όπως αριθμολαχεία) δεν ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων όπως τα παιχνίδια που απαιτούν τεχνογνωσία παίκτη (όπως αθλητικά στοιχήματα, στοιχήματα για ιπποδρομίες και πόκερ). Τέλος, εν προκειμένω, στη νομολογία της γερμανικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Συμπράξεων (η FCO), έχει αποφανθεί ότι η σχετική αγορά για λοταρίες είναι διαφορετική από το στοίχημα, καζίνο και ιπποδρομίες(μηχανήματα τυχερών παιχνιδιών).
Συνεπώς, από τη διαθέσιμη νομολογία προκύπτει ότι τα Αριθμολαχεία που προσφέρονται από την ΟΠΑΠ δεν ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων, όπως π.χ. τερματικών βίντεο ή άλλα μηχανήματα τυχερών παιχνιδιών, πόκερ, αθλητικό στοίχημα ή ιπποδρομίες.
Παρά το γεγονός ότι φαίνεται να υπάρχει περιορισμένη νομολογία που ασχολείται με τη διάκριση μεταξύ offline και online τυχερών παιχνιδιών, μπορεί να αναφερθεί ότι στην απόφασή της στην LRP / Λόττο, Rheinland Pfalz, η FCO έκρινε ότι η σχετική αγορά για λοταρίες δεν θα πρέπει να είναι πιο κατακερματισμένη λόγω του καναλιού διανομής (π.χ. φυσικά καταστήματα έναντι των αναληφθεισών το διαδίκτυο κλπ), ούτε θα πρέπει κάθε μορφής τυχερού προϊόντος να ξεχωρίζει στην αγορά προϊόντος.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, τα Αριθμολαχεία καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ και τα είδη των παιχνιδιών που μπορεί (δεδομένου του πεδίου εφαρμογής του αποκλειστικού δικαιώματος της ΟΠΑΠ Α.Ε., όπως αναφέρεται παραπάνω) να είναι ανοικτά για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους φορείς βάσει του νόμου 4002/2011 δεν είναι “Παρόμοια, συγκρίσιμα, ισοδύναμα ή να υποκατασταθούν από την πλευρά του καταναλωτή”, ούτε πραγματικά και νομικά, για τους σκοπούς της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων.
(Β) Στοίχημα – “ΣΤΟΙΧΗΜΑ (σταθερό ή μη σταθερό πληρωμένο)”
Όπως ορίζεται περαιτέρω στο παράρτημα 1, επί του παρόντος υπάρχουν τρεις παραλλαγές των παιχνιδιών στοιχημάτων που προσφέρονται στο πλαίσιο της άδειας για τη διεξαγωγή “ΣΤΟΙΧΗΜΑ (σταθερό ή μη σταθερό πληρώνουν ‘:
(i)” Πάμε Στοίχημα “(στοιχήματα σε αθλητικά γεγονότα)
(Ii ) “Monitor Games” (στοιχήματα σε πραγματικά ή εικονικά γεγονότα που εμφανίζονται στις οθόνες στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ) και
(iii) “Go Lucky” (στοίχημα για εικονικές εκδηλώσεις που εμφανίζονται στις οθόνες στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ) (μαζί αναφέρονται ως «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», παρακάτω) . «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» είναι ένα συγκρότημα, σε μεγάλο βαθμό με βάση τις δεξιότητες στοιχηματικού παιχνίδιού.
Μέχρι στιγμής, το είδος των στοιχημάτων που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο του συνόλου των «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», αφορά σε αθλητικά γεγονότα (κυρίως ποδόσφαιρο στοιχήματα στο “Πάμε Στοίχημα”). Για παράδειγμα, στοιχήματα ποδοσφαίρου μπορεί να σχετίζονται με το αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου αγώνα, καθώς και άλλων «ειδικών» περιστατικών, όπως π.χ. αν ένας συγκεκριμένος επιθετικός θα είναι ο πρώτος που σκοράρει σε κάποια ματς. Το επίπεδο γνώσης ενός παίκτη σε σχέση με το σχετικό αθλητικό γεγονός φυσικά επηρεάζει άμεσα ή τις πιθανότητες του να κερδίσει. Έτσι, ένα μεγάλο μερίδιο του συνόλου των τακτικών του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», οι παίκτες μοιράζονται ένα κοινό ενδιαφέρον για τον αθλητισμό. Στην πραγματικότητα, στην κατανόηση του ανθρώπινου δυναμικού του, τοποθετώντας ένα «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» θεωρείται συχνά ως ένα συμπλήρωμα για να παρακολουθείται το πραγματικό αθλητικό γεγονός: το ίδιο το γεγονός μπορεί να είναι στο προσκήνιο, ενώ το στοίχημα απλώς προσθέτει ένα επιπλέον στοιχείο του ενθουσιασμού.
Στο πλαίσιο αυτό, ο παίκτης του χαρακτηριστικού «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να εξετάσει το παιχνίδι του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», να υποκατασταθεί από Αριθμολαχεία, «αμοιβαία παιχνίδια του αθλητισμού προγνωστικά» (το οποίο, ενώ σχετικά με αθλητικά γεγονότα, είναι στην πραγματικότητα περισσότερο συγκρίσιμο με αριθμολαχεία από τον τύπο του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», των αθλητικών στοιχημάτων, βλέπε παράγραφο (γ) πιο κάτω) ή τα παιχνίδια του καζίνο. Η τοποθέτηση ενός «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» στο στοίχημα π.χ. το αποτέλεσμα ενός ποδοσφαιρικού αγώνα (που μπορείτε να παρακολουθήσετε πολύ καλά) είναι σαφώς πολύ διαφορετική δραστηριότητα από τη συμμετοχή σε online live τουρνουά πόκερ, την αγορά ή τη συμπλήρωση ενός λαχείου.
Όσον αφορά το προφίλ των παικτών, και όπως έχει αναφερθεί παραπάνω, η ΕΔ θεωρεί πιθανό ότι το παιχνίδι «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» είναι το πιο δημοφιλής στις ηλικιακές ομάδες που είναι νεότεροι από τις ηλικιακές ομάδες μεταξύ των οποίων τα Αριθμολαχεία είναι τα πιο δημοφιλής. Ομοίως, δεν υπάρχει λόγος να υποθέσουμε ότι σε απευθείας σύνδεση αθλητικά στοιχήματα προσελκύουν κυρίως συγκριτικά νέους παίκτες.
Συγκριτικά, το 39% των εγγεγραμμένων online αθλητικών στοιχημάτων στη Γαλλία είναι παίκτες 18-24 ετών, ενώ το 30% είναι 25-34 ετών και μόνο το 4% είναι 55 ετών και άνω.
Σε αντίθεση με τα Αριθμολαχεία (καθώς και «τα αμοιβαία παιχνίδια του αθλητισμού προγνωστικά»), ένας παίκτης του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» που στοιχηματίζει σε ορισμένες πιθανότητες μπορεί να δεί για τον εαυτό του ποια θα ήταν τα κέρδη του αν το στοίχημα είναι επιτυχής. Αυτό οδηγεί σε μείωση των κινδύνων απάτης και χειραγώγησης, που σε συνδυασμό με τη λιγότερο εθιστική φύση του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» το παιχνίδι από ό, τι ορισμένα άλλα τυχερά παιχνίδια είναι από τους λόγους για τους οποίους μπορεί να εκχωρηθεί σε τρίτους στο διαδικτυακό κανάλι του ως 2020. Επίσης, μπορεί να σημειωθεί ότι οι υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση παρόμοιες με το “Πάμε Στοίχημα” ήδη προσφέρονται στην ελληνική αγορά από τρίτους χωρίς άδεια.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σαφές ότι υπάρχουν σημαντικά πραγματικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» από, αφενός, τα Αριθμολαχεία (περιγράφεται παραπάνω) και τα αμοιβαία παιχνίδια του αθλητισμού προγνωστικά (βλ. παρακάτω), τα οποίες καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα της ΟΠΑΠ Α.Ε., και , από την άλλη πλευρά, από τα online παιχνίδια καζίνο που μπορεί να είναι ανοικτά για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους από την αρχή σύμφωνα με το νόμο 4002/2011.
Η παραπάνω διάκριση μεταξύ στοίχημα (όπως το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ») και άλλες μορφές τυχερών παιχνιδιών βρίσκει επίσης υποστήριξη στη νομολογία σε διάφορους τομείς του δικαίου του ανταγωνισμού. Όπως αναφέρεται παρακάτω, στη νομολογία αυτή προκύπτει ότι:
(I) το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» που προσφέρεται από την ΟΠΑΠ δεν ανήκει στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων, όπως π.χ. μηχανών τυχερών παιχνιδιών, πόκερ ή αριθμολαχεία και
(Ii) offline και online παροχή του παιχνιδιού «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» ανήκει σε διαφορετικές αγορές σχετικού προϊόντος.
Στην απόφασή της 17ης Νοεμβρίου 1997, σχετικά με τη συγχώνευση Nomura / Blueslate, η Επιτροπή σημείωσε ότι οι υπηρεσίες στοιχημάτων (συμπεριλαμβανομένων των μαθημάτων και εκτός φυσικά στοιχημάτων καθώς και τηλεφωνικό στοίχημα) δεν μπορεί να είναι στην ίδια αγορά με μηχανές τυχερών παιχνιδιών («φρουτάκια» ) που έχουν εγκατασταθεί στην παμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεδομένου ότι “η ζήτηση και τα χαρακτηριστικά της προσφοράς σε σχέση με τις εν λόγω επιχειρηματικές δραστηριότητες είναι τόσο διαφορετικές».
Είναι σημαντικό, υπάρχει μια πάγια νομολογία από τις αρχές ανταγωνισμού του Ηνωμένου Βασιλείου ότι το στοίχημα είναι μια ξεχωριστή δραστηριότητα που δεν περιορίζεται από άλλες μορφές τυχερών παιχνιδιών ή άλλες δραστηριότητες αναψυχής. Η άποψη αυτή ενισχύεται και από τη νομολογία του γερμανικού FCO (που αναφέρονται παραπάνω), σύμφωνα με την οποία η σχετική αγορά για λοταρίες είναι διαφορετική από, μεταξύ άλλων, στοίχημα, και κατά τη γνώμη της γαλλικής Αρχής Ανταγωνισμού της 20ής Ιανουαρίου 2011 (αναφέρονται παραπάνω), η οποία έκρινε ότι τα παιχνίδια της τεχνογνωσίας (όπως τα αθλητικά στοιχήματα) μπορούν να διακριθούν από τα παιχνίδια της καθαρής τύχης, και στα παιχνίδια της εμπειρογνωμοσύνης, περαιτέρω διακρίσεις μπορούν να γίνουν, μεταξύ άλλων, αθλητικό στοίχημα και πόκερ.
Ως εκ τούτου, διαθέσιμη νομολογία δείχνει ότι το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» που προσφέρεται από την ΟΠΑΠ δεν ανήκει στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων, όπως π.χ. μηχανών τυχερών παιχνιδιών, πόκερ ή αριθμολαχεία.
Επιπλέον, υπάρχει υποστήριξη από τη νομολογία στον τομέα του ελέγχου των συγκεντρώσεων όπου offline και online στοιχήματα ανήκουν σε διαφορετικές σχετικές αγορές προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό, η OFT έχει ορίσει ότι το στοίχημα εγκεκριμένων γραφείων στοιχημάτων (LBOs), αποτελεί χωριστή αγορά προϊόντος. Στην έρευνα της OFT της William Hill / Stanley Plc, που έλαβαν μέρος σχολιάστηκε ότι η αύξηση στα αποτελέσματα τηλεφωνικού και ιντερνετικού στοιχήματος από την επέκταση της αγοράς στοιχημάτων και όχι από τους πελάτες, στράφηκαν μακριά από τη γη με βάση το στοίχημα (LBOs). Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων ανέφερε ότι υπάρχει περιορισμένη αλλαγή. Στοιχεία σχετικά με το μερίδιο των πελατών που θα ήταν, ή θα είναι σε θέση να μεταβούν στο τηλέφωνο ή το διαδικτυακό στοίχημα, η OFT διαπίστωσε ότι η ζήτηση υποκατάστασης από την πλευρά της δεν θεωρήθηκε να αξίζουν ένα ευρύτερο πεδίο κάλυψης του προϊόντος από (LBOs). Η OFT έχει δεκτεί στη συνέχεια τον ορισμό της αγοράς στις πιο πρόσφατες αποφάσεις.
Η διάκριση μεταξύ online και offline αθλητικών στοιχημάτων βρίσκει επίσης την υποστήριξη κατά τη γνώμη της γαλλικής Αρχής Ανταγωνισμού της 20ής Ιανουαρίου 2011 (αναφέρονται παραπάνω), που προσδιορίζει αρκετές διαφορές ανάμεσα σε απευθείας σύνδεση και χερσαίες προσφοράς, όπως: (i) περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στο πλαίσιο των online στοιχημάτων (ii) το online στοίχημα είναι διαθέσιμο 24/24h, ενώ με βάση το έδαφος το στοίχημα περιορίζεται σε ώρες λειτουργίας γραφείου και (iii) υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία στοιχημάτων σε απευθείας σύνδεση και ζωντανό στοίχημα τα οποία είναι διαθέσιμα μόνο μέσω διαδικτύου. Η αρχή αναφέρεται επίσης στα διαφορετικά κοινωνιολογικά προφίλ των παικτών που παίζουν online ή στα Γραφεία Φυσικής πώλησης. Τέλος, να σημειωθεί ότι στην έρευνα της συγχώνευσης bwin / PartyGaming, η ρουμανική αρχή ανταγωνισμού αξιολογεί τη συγχώνευση, με βάση μια ξεχωριστή σχετική αγορά για online αθλητικά στοιχημάτα (χωρίς οριστικά να καθοριστεί η ακριβής έκταση της σχετικής αγοράς).
Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει η ΕΔ ότι η offline και online παροχή των στοιχημάτων είναι πιθανό να σχετίζεται με δύο ξεχωριστές σχετικές αγορές προϊόντος για τους σκοπούς της κοινοτικής νομοθεσίας ανταγωνισμού.
Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, το (i) «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» (το οποίο μπορεί να είναι ανοικτό για απευθείας χορήγηση αδειών σε τρίτους, της 13ης Οκτωβρίου 2020) (Ii) τα παιχνίδια που σύμφωνα με την προσθήκη, θα εξακολουθήσουν να καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ τόσο offline και σε απευθείας σύνδεση και (iii) τα σε απευθείας σύνδεση (ζωντανά) παιχνίδια που μπορεί να είναι ανοικτά για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους φορείς από την αρχή σύμφωνα με το νόμο 4002/2011 (και τα οποία περιγράφονται παρακάτω) δεν είναι ούτε “παρόμοια, συγκρίσιμα, ισοδύναμα ή υποκατάστατα από σκοπιά του καταναλωτή “, ούτε πραγματικά και νομικά, για τους σκοπούς της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων. Επιπλέον, η ΕΔ σημειώνει ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ offline και online »ΣΤΟΙΧΗΜΑ» (π.χ., αυτά τα παιχνίδια παίζονται από διαφορετικές ομάδες παικτών), και ότι (υπό το πρίσμα της νομολογίας που αναφέρεται), αυτά τα παιχνίδια είναι απίθανο να θεωρηθούν ως άμεσα υποκατάστατα από τους καταναλωτές. Κατά συνέπεια, υπάρχουν καλά επιχειρήματα για offline και online «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» που δεν θα πρέπει να θεωρηθούν ως νομικά και πραγματικά συγκρίσιμα κατά την περίοδο επέκτασης.
(Γ) Αμοιβαία παιχνίδια του αθλητισμού προγνωστικά
Όπως προαναφέρθηκε, η ΟΠΑΠ Α.Ε. προσφέρει επίσης δύο διαφορετικές λεγόμενες «αμοιβαία παιχνίδια του αθλητισμού προγνωστικά”: “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ» (και επίσης έχει το δικαίωμα να προσφέρει «Προγνωστικά Αγώνων Μπάσκετ ” και ” Προγνωστικά Αγώνων Ομαδικών Αθλημάτων “, που προσωρινά δεν λειτουργούν). Ενώ αυτά τα παιχνίδια θα μπορούσε να αναφέρονται ως αθλητικά παιχνίδια στοιχημάτων, αυτά είναι από πολλές απόψεις πιο παρόμοια με τα Αριθμολαχεία. Ενώ οι ικανότητες των παικτών ή οι γνώσεις των προηγούμενων επιδόσεων των ποδοσφαιρικών ομάδων μπορεί να επηρεάζουν σε κάποιο βαθμό τις πιθανότητες των κερδών σε” ΠΡΟΠΟ “και” ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ “, όπως δεξιότητες δεν είναι καθόλου απαραίτητο για να παίζουν τα παιχνίδια, ακόμα και καθαρά τυχαία επιλογή, όταν π.χ. συμπληρώνοντας ένα “ΠΡΟΠΟ” δελτίο στατιστικά υπάρχει μια ευκαιρία να κερδίσετε η οποία μπορεί να είναι συγκρίσιμη με εκείνη των επιλογών που έχουν γίνει από έναν πεπειραμένο παίκτη.
Σύμφωνα με τον ΟΠΑΠ, οι παίκτες του “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ” είναι συνήθως τουλάχιστον 45-50 ετών, και μπορεί να περιγραφούν ως ένα παραδοσιακό είδος των παικτών, οι οποίοι προτιμούν άλλοτε να παίξουν Αριθμολαχεία (όπως το “Λόττο”). Αυτοί οι παίκτες δεν είναι πιθανό να είναι το ίδιο με τους τυπικούς παίκτες του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» (βλέπε παραπάνω) ή των online παιχνίδιών καζίνο (βλ. παρακάτω). Μόνο περίπου το 3% των παικτών του ΟΠΑΠ παίζουν αμοιβαία παιχνίδια σε αθλητικά προγνωστικά.
Παρόλο που σχετίζονται με αγώνες ποδοσφαίρου, “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ” λείπει η πολύ στενή σύνδεση με συγκεκριμένα αθλητικά γεγονότα που είναι τόσο σημαντικά για πολλούς παίκτες του παιχνιδιού «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» – για παράδειγμα, “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ” βασίζονται σε μια προκαθορισμένη επιλογή των αγώνων, πράγμα που σημαίνει ότι ο παίκτης δεν μπορεί να επιλέξει να ποντάρει απλά σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα από τον ή την αγαπημένη ομάδα του. Όπως προαναφέρθηκε, οι παίκτες του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», είναι μάλλον απίθανο να θεωρήσουν “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ» ως υποκατάστατα για το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», και αντιστρόφως, για το “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ” οι παίκτες είναι μάλλον απίθανο να θεωρήσουν “ΠΡΟΠΟ” και / ή “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ », όπως π.χ. να υποκατασταθούν από «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» ή (ίσως ακόμα λιγότερο) από οποιαδήποτε παιχνίδια του καζίνο.
Στην πραγματικότητα, κατά την άποψή του ΟΠΑΠ, Αριθμολαχεία όπως “Λόττο” είναι τα πλησιέστερα υποκατάστατα για τα “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ”. Ενώ π.χ. “Λόττο” στερείται τη σύνδεση με το ποδόσφαιρο, τα κύρια χαρακτηριστικά του, π.χ. “Λόττο” και “ΠΡΟΠΟ” από την άποψη της συχνότητας των κληρώσεων, έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν διάφορους συνδυασμούς (“συστήματα”), η συνολική πιθανότητα κερδών και η γενική εμφάνιση είναι σε κάποιο βαθμό παρόμοια. Από την άλλη πλευρά, συμπληρώνοντας το δελτίο «ΠΡΟΠΟ» ή «ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ” (ίσως τυχαία) είναι σαφώς μια πολύ διαφορετική δραστηριότητα από το να λάβεις μέρος σε ένα online τουρνουά πόκερ, ή τοποθετώντας το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» σε ένα συγκεκριμένο αθλητικό ή μη αθλητικό γεγονός.
Για τη γνώση της ΕΔ, κανένα αμοιβαίο παιχνίδι του αθλητισμού προγνωστικά επί του παρόντος προσφέρεται σε απευθείας σύνδεση στην ελληνική αγορά.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των παιχνιδιών, όπως “ΠΡΟΠΟ” και “ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ” έχει παρατηρηθεί στη νομολογία, πράγμα που δείχνει ότι για τους σκοπούς του δικαίου του ανταγωνισμού, αυτά τα παιχνίδια μπορεί να αποτελούν είτε μια ξεχωριστή σχετική αγορά προϊόντος ή (πράγματι) αποτελούν μέρος της ίδιας αγοράς προϊόντος όπως Αριθμολαχεία από τους τύπους που λειτουργούν από τον ΟΠΑΠ.
Σε σχέση με «πισίνες ποδοσφαίρου” – μια ισοδύναμη στην Βρετανία με το παιχνίδι “ΠΡΟΠΟ” – η Επιτροπή Ανταγωνισμού του Ηνωμένου Βασιλείου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το «πιο σημαντικό δυνητικό υποκατάστατο για πισίνες ποδόσφαιρου είναι το “National Lottery”, και σημείωσε ότι «Όπως και στις πισίνες, το Εθνικό παιχνίδι “Lotto” είναι ένα παιχνίδι με «αριθμούς», που παίζεται κάθε εβδομάδα, με χαμηλά πονταρίσματα, πολύ μεγάλες αποδόσεις και «τζακ ποτ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τους ερωτηθέντες στην έρευνα αγοράς που αναφέρεται στην περίπτωση, μόνο το 11% δήλωσε ότι θα στρέφονταν σε μη-πισίνες προϊόντα τυχερών παιχνιδιών εάν ο κύριος χειριστής τους δεν θα παρείχε πλέον πισίνες, καθώς και από εκείνους που θα αλλάξουν, το 82% θα στρέφονταν προς την Εθνική Λοταρία. Ακόμα κι αν, μετά από μια σε βάθος αξιολόγηση των χαρακτηριστικών της αγοράς, η Επιτροπή Ανταγωνισμού κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σχετική αγορά στην υπόθεση δεν ήταν μεγαλύτερη από πισίνες ποδοσφαίρου, είναι αξιοσημείωτο ότι το τμήμα ανάλυσης της αγοράς της έκθεσης της Επιτροπής Ανταγωνισμού δεν παραπέμπει σε άλλες αθλητικών στοιχημάτων (όπως το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ») ως πιθανό υποκατάστατο για πισίνες ποδοσφαίρου (αλλά μόνο για την Εθνική Λοταρία).
Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, ενώ «ΠΡΟΠΟ» και «ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ” (καθώς και «Προγνωστικά Αγώνων Μπάσκετ ” και ” Προγνωστικά Αγώνων Ομαδικών Αθλημάτων “, που δεν είναι σήμερα σε επιχειρησιακή χρήση) μπορούν σε κάποιο βαθμό να είναι συγκρίσιμα με ορισμένα Αριθμολαχεία ΟΠΑΠ , τα εν λόγω αμοιβαία παιχνίδια του αθλητισμού προγνωστικά και τα είδη των παιχνιδιών που μπορεί να είναι ανοικτά για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους φορείς βάσει του νόμου 4002/2011 (όπως ορίζεται ανωτέρω) δεν είναι ούτε “παρόμοια, συγκρίσιμα, ισοδύναμα ή υποκατάστατα από την πλευρά του καταναλωτή» ούτε πραγματικά και νομικά, για τους σκοπούς της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων.
(Δ) Σε απευθείας σύνδεση ζωντανά παιχνίδια καζίνο
Όπως αναφέρεται παραπάνω, σε αυτή τη χρονική στιγμή, η ΕΔ δεν έχει ολοκληρωμένη στρατηγική για την οποία τα παιχνίδια διεξάγονται έξω από το μονοπώλιο. Λαμβάνοντας υπόψη το πεδίο εφαρμογής του αποκλειστικού δικαιώματος της ΟΠΑΠ Α.Ε., δεν μπορεί ωστόσο να θεωρηθεί ότι τα σε απευθείας σύνδεση ζωντανά παιχνίδια καζίνο μπορούν να ανοίξουν για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους σύμφωνα με το νόμο 4002/2011. Τα σε απευθείας σύνδεση ζωντανά παιχνίδια καζίνο – για παράδειγμα, ζωντανό πόκερ τουρνουά – μοιράζονται μια σύνδεση με το παραδοσιακό περιβάλλον καζίνο και τα online παιχνίδια αυτού του τύπου κατά κανόνα επιδιώκουν να μεταφέρουν αυτή την αίσθηση. Ενώ μερικά από αυτά τα παιχνίδια (ίσως κυρίως ζωντανά τουρνουά πόκερ) είναι σαφώς παιχνίδια της εμπειρογνωμοσύνης, τα άλλα παιχνίδια καζίνο (όπως η ρουλέτα) είναι παιχνίδια της τύχης. Η ΕΔ θεωρεί πιθανό ότι τα online παιχνίδια καζίνο σε γενικές γραμμές προσελκύουν κυρίως τους νεότερους παίκτες από ό, τι, για παράδειγμα, Αριθμολαχεία (βλέπε παραπάνω). Από την άποψη αυτή, μέσω της σύγκρισης, μπορεί να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη ενιαία ομάδα των εγγεγραμμένων online παικτών πόκερ στη Γαλλία (42%) είναι 25-34 ετών, ενώ μόνο το 4% είναι 55 ετών και άνω.
Από οπτικής απόψεως, και από τη σκοπιά της εμπειρίας του παίκτη, τα online παιχνίδια καζίνο, όπως ζωντανά τουρνουά πόκερ έχουν ελάχιστα κοινά στοιχεία με τα παιχνίδια που υπόκεινται στο Αποκλειστικό Δικαίωμα του ΟΠΑΠ (δηλαδή τα Αριθμολαχεία, τα παιχνίδια αμοιβαίου στοιχήματος προγνωστικά και το παιχνίδι «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», όπως περιγράφεται παραπάνω). Η δραστηριότητα των συμμετεχόντων σε ένα online ζωντανό τουρνουά πόκερ (ή συμμετοχή σε οποιοδήποτε άλλο online ζωντανό παιχνίδι καζίνο) σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει το ίδιο, αλλά πολύ διαφορετικό από τα αποκλειστικά παιχνίδια του ΟΠΑΠ, για παράδειγμα, τοποθετώντας ένα αθλητικό στοίχημα ή την συμπλήρωση σε ένα “Λόττο” ή “ΠΡΟΠΟ” δελτίο. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι παίζουν αποκλειστικά παιχνίδια της ΟΠΑΠ Α.Ε. (είτε πρόκειται για «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», Αριθμολαχεία ή αμοιβαία παιχνίδια ή αθλήματα προγνωστικά) είναι πολύ απίθανο τα εν λόγω αποκλειστικά παιχνίδια να υποκατασταθούν από οποιαδήποτε online ζωντανά παιχνίδια καζίνο.
Στην απόφασή της 20ης Σεπτεμβρίου 2011, σχετικά με τη Δανικό νόμο Καθήκοντα παιχνιδιών, η Επιτροπή διαπίστωσε ότι «σε απευθείας σύνδεση και χερσαία καζίνο θα πρέπει να θεωρούνται ως νομίμως και εκ των πραγμάτων σε συγκρίσιμη κατάσταση” (παράγρ. 94). Η Επιτροπή δεν έκανε διάκριση μεταξύ των διαφορετικών (καζίνο) παιχνίδιών, αλλά σημείωσε ότι τα παιχνίδια που προσφέρονται από τα σχετικά χερσαία και σε απευθείας σύνδεση φορείς, συμπεριλαμβανομένων των “ρουλέτα, μπακαρά, Punto Banco, μπλακ-τζακ, πόκερ και παιχνίδια σε μηχανήματα τυχερών παιχνιδιών” ήταν” ισοδύναμα »και αποτελούσαν” αναπόσπαστο μέρος της ίδιας δραστηριότητας των τυχερών παιχνιδιών, ανεξάρτητα από την σε απευθείας σύνδεση ή χερσαία ρύθμιση »(παράγρ. 88). Είναι σαφές, ωστόσο, τα σημεία που αναφέρονται δεν υποδηλώνουν ότι άλλα είδη των δραστηριοτήτων τυχερών παιχνιδιών από τα εν λόγω παιχνίδια του καζίνο θα είναι κατά κανένα τρόπο συγκρίσιμα.
Η διάκριση μεταξύ των παιχνιδιών που ανήκουν στην οικογένεια των παιχνιδιών του καζίνο και τα άλλα είδη των τυχερών παιχνιδιών έχει γίνει δεκτή σε μια σειρά από αποφάσεις σε άλλους τομείς του δικαίου του ανταγωνισμού, κατά κύριο λόγο τον έλεγχο των συγκεντρώσεων. Έτσι, τα τυχερά παιχνίδια καζίνο έχουν θεωρηθεί διαφορετικά από τα στοιχήματα και λαχεία. Τα «φρουτάκια» θεωρούνται ξεχωριστά από το στοίχημα και τα τερματικά βίντεο διαφέρουν από παιχνίδια όπως το «Λόττο».
Έχει επίσης προταθεί ότι το παιχνίδι του πόκερ (που είναι ένα παιχνίδι που απαιτεί κάποια τεχνογνωσία από την πλευρά του παίκτη) δεν θα ανήκει στην ίδια σχετική αγορά προϊόντων, όπως παιχνίδια τύχης (όπως, στον τομέα του καζίνο, το παιχνίδι «ρουλέτα»), και ότι οι online και offline πόκερ δεν αποτελούν μέρος της ίδιας σχετικής αγοράς προϊόντος. Η ΕΔ θεωρεί ότι το ζήτημα της κατά πόσον τα σε απευθείας σύνδεση ζωντανά παιχνίδια καζίνο που θα μπορούσε να είναι ανοικτά για την αδειοδότηση και τον ανταγωνισμό βάσει του νόμου 4002/2011 θα πρέπει να διασπάστούν σε περαιτέρω τομείς (π.χ. τεχνογνωσία που απαιτούν τα παιχνίδια / παιχνίδια καθαρής τύχης, σε απευθείας σύνδεση χαρτοπαικτικές λέσχες / χερσαίες χαρτοπαικτικές λέσχες) ή αν όλα αυτά τα παιχνίδια (είτε online ή offline) είναι νομικά και πραγματικά συγκρίσιμα (παρόμοια με το πόρισμα της Επιτροπής σε σχέση με το δανικό νόμο παιχνιδιών Καθήκοντα) μπορούν να μείνουν ανοικτά στην παρούσα περίπτωση, δεδομένου ότι κανένας από τα σε απευθείας σύνδεση ζωντανά παιχνίδια καζίνο στο χέρι καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ.
Με βάση τη συλλογιστική νομολογία που αναφέρεται παραπάνω (μεταξύ άλλων σε σχέση με την πράξη της Δανίας παιχνιδιών φόρων), είναι φανερό ότι τα σε απευθείας σύνδεση ζωντανά παιχνίδια καζίνο (όπως τα online ζωντανά τουρνουά πόκερ) που μπορεί να είναι ανοικτό για τη χορήγηση αδειών και τον ανταγωνισμό βάσει του νόμου 4002 / 2011 δεν πρέπει να θεωρηθούν νομικά και πραγματικά συγκρίσιμα με (ούτε ανήκουν στην ίδια σχετική αγορά προϊόντος) τα παιχνίδια που αποτελούνται από το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ. Στο πλαίσιο αυτό, βλ. επίσης, τις αντίστοιχες παραπάνω παραγράφους για τα διάφορα είδη των παιχνιδιών.
5. Συμπέρασμα
Όπως προαναφέρθηκε, τα παιχνίδια που καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ και τα παιχνίδια που μπορούν να διατεθούν για τη χορήγηση αδειών σε τρίτους σύμφωνα με το νόμο 4002/2011 δεν είναι «παρόμοια, συγκρίσιμα, ισοδύναμα ή υποκατάστατα από την πλευρά του καταναλωτή» ούτε νομικά και πραγματικά συγκρίσιμα για τους σκοπούς της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων.
II. Το παιχνίδι «ΣΤΟΙΧΗΜΑ»
Όσον αφορά το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» το παιχνίδι που γίνεται στο πλαίσιο ενός αποκλειστικού δικαιώματος από τον ΟΠΑΠ, σύμφωνα με την υποβολή σας αυτό το παιχνίδι θα ανοίξει σε απευθείας σύνδεση τρίτων δικαιοδόχων κατά την περίοδο της παράτασης (από 13, Οκτώβρη του 2020 έως τις 12 Οκτωβρίου 2030), σύμφωνα με προσθήκη του Σύμβαση Παραχώρησης.
3. Στη βάση αυτή, θα μπορούσατε να επιβεβαιώσετε ότι ο ΟΠΑΠ θα πρέπει να εξαιρείται κατά την περίοδο της παράτασης από το 30% του ακαθάριστου φόρου επί των κερδών και το 10% παρακράτηση φόρου στην πηγή για τα κέρδη κάτω των € 100 για τα κέρδη που δημιουργούνται από το παιχνίδι «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», ενώ οι δικαιοδόχοι σε απευθείας σύνδεση φορείς θα υπόκεινται σε αυτούς τους φόρους για τα κέρδη που προέρχονται από το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ»;
Το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ κατά την περίοδο παράτασης της προσθήκης στο πλαίσιο καλύπτει μόνο την ηλεκτρονική παροχή του παιχνιδιού «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», ενώ η online παροχή του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» μπορεί να παραχωρηθεί σε τρίτους (δηλαδή ανοικτά στον ανταγωνισμό) κατά την περίοδο αυτή. Έτσι, σύμφωνα με την προσθήκη, μια διάκριση πρέπει να γίνει μεταξύ της offline προσφοράς (η οποία θα παραμείνει στην περιοχή του μονοπωλίου) και την προσφορά σε απευθείας σύνδεση (η οποία θα είναι μέρος της μη μονοπωλιακής περιοχής) του παιχνιδιού «ΣΤΟΙΧΗΜΑ».
Offline
Σύμφωνα με όλα τα άλλα τυχερά παιχνίδια σε μονοπωλιακούς τομείς (με εξαίρεση τα VLTs που λειτουργούν από τον ΟΠΑΠ), το 30% φόρος GGR δεν θα καταβάλλεται για ηλεκτρονική παροχή της ΟΠΑΠ του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» κατά την περίοδο επέκτασης, ούτε τα κέρδη των παικτών της έως 100 ευρώ θα υπόκεινται σε φορολογία (ενώ αν τα κέρδη υπερβαίνουν τα 100 ευρώ θα φορολογούνται με συντελεστή 10%, και κέρδη άνω των 1.000 ευρώ θα φορολογούνται με 15%). Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος του ανταλλάγματος που έχουν ήδη καταβληθεί από το αποκλειστικό δικαίωμα της ΟΠΑΠ στην περίοδο της παράτασης (στο ποσό των 375 εκατ. ευρώ) αφορά την ηλεκτρονική παροχή της στο «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» (το οποίο, μετά από Kino, το λογιστικό παιχνίδι ΟΠΑΠ για τον μεγαλύτερο κύκλο εργασιών), και επιπλέον, το 5% του GGR σχετικά με την ηλεκτρονική παροχή του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» θα είναι πληρωτέο προς το κράτος, ως μέρος του ανταλλάγματος του πληρωτέου αποκλειστικού δικαιώματος της ΟΠΑΠ Α.Ε. στο πλαίσιο της προσθήκης.
Online
Δεδομένου ότι η online παροχή του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» την περίοδο της παράτασης δεν θα είναι μέρος του αποκλειστικού δικαιώματος της ΟΠΑΠ Α.Ε., αλλά μέρος από την σε απευθείας σύνδεση που μπορεί να ανοίξει στον ανταγωνισμό (η μη μονοπώλιακή περιοχή), θα υπόκεινται στην ίδια φορολογική μεταχείριση όπως και οποιεσδήποτε άλλες μη μονοπωλίου online περιοχές έχουν λάβει άδεια βάσει του νόμου 4002/2011. Κατά συνέπεια, εάν η ΟΠΑΠ επιλέξει να υποβάλει αίτηση για άδεια, ώστε να παρέχει σε απευθείας σύνδεση το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ » στην περίοδο της παράτασης, σε ανταγωνισμό με τρίτους άδεια βάσει του νόμου 4002/2011, η ΟΠΑΠ Α.Ε. θα υπόκεινται στον φόρο GGR 30% και της κατ ’10 % φόρο επί των κερδών των παικτών.
4. Αν ναι, πώς θα δικαιολογήσετε αυτό το φορολογικό πλεονέκτημα που παρέχεται στην ΟΠΑΠ; Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι ρήτρες 6-8 της προσθήκης θα μπορούσαν επίσης να ενεργοποιηθούν; Στην εφαρμογή του άρθρου 6 θα εξαλείφθει πλήρως ένα τέτοιο πλεονέκτημα; Εάν ναι, παρακαλείσθε να εξηγήσετε λεπτομερώς πώς η ρήτρα αυτή θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην πράξη σε μια τέτοια περίπτωση.
Online
Όπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με το Προσάρτημα, η (εν δυνάμει) σε απευθείας σύνδεση παροχή της ΟΠΑΠ ΑΕ από το παιχνίδι «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» κατά την περίοδο επέκτασης δεν αποτελεί μέρος του αποκλειστικού δικαιώματος της ΟΠΑΠ Α.Ε. και θα υπόκεινται, συνεπώς, με την ακριβή ίδια φορολογική μεταχείριση όπως και κάθε άλλο μη μονοπωλιακό σε απευθείας σύνδεση τυχερό παιχνίδι. Κατά συνέπεια, κάθε φορολογικό πλεονέκτημα για την ΟΠΑΠ μπορεί να αποκλειστεί από αυτή την άποψη.
Offline
Ούτε το γεγονός ότι οι πράξεις του offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» του ΟΠΑΠ δεν υπόκεινται στον φόρο GGR 30% ή το κατ ‘αποκοπή φόρο 10% επί των κερδών των παικτών σημαίνει ότι υπάρχει ένα πλεονέκτημα στην ΟΠΑΠ η οποία πληροί τα κριτήρια του άρθρου 107 (1) TFEU:
• Όπως προαναφέρθηκε, η ΕΔ θεωρεί ότι το offline και online «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» δεν θα πρέπει να θεωρηθούν ως νομικά και πραγματικά συγκρίσιμά με την περίοδο της παράτασης. Συνεπώς, οι διαφορές στη φορολογία μεταξύ των online και offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» κατά την περίοδο επέκτασης δεν θα συνιστάται επιλεκτικό πλεονέκτημα κατά την έννοια του άρθρου 107 (1) της TFEU.
• Επιπλέον, όπως αναφέρεται στην απάντηση της ΕΔ για την καταγγελία της RGA, η διαφορετική φορολογική μεταχείριση μεταξύ των μονοπωλιακών και μη μονοπωλιακών περιοχών (συμπεριλαμβανομένης του offline και online «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» κατά την περίοδο επέκτασης) είναι δικαιολογημένη, δεδομένου ότι
“Προέρχεται από τη φύση ή τη γενική οικονομία του συστήματος εντός του οποίου τα μέτρα αποτελούν μέρος»
• Ακόμη και αν η Επιτροπή θα μπορούσε, κακώς, να καταλήξει σε διαφορετικό συμπέρασμα, η ΕΔ δεδομένου του γεγονότος ότι , η ηλεκτρονική παροχή του «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» της ΟΠΑΠ δεν υπόκειται σε φόρο GGR 30%, δεν παρέχει κανένα πλεονέκτημα στην ΟΠΑΠ, δεδομένου του γεγονότος ότι η ΟΠΑΠ πληρώνει στο πλαίσιο της προσθήκης την ίδια οικονομική επιβάρυνση, σαν ένας φόρος GGR που είχε χρεωθεί.
• Τέλος, όπως θα εξηγηθεί παρακάτω, ο μηχανισμός αποζημίωσης σε 6-8 ρήτρες της προσθήκης σημαίνει ότι αν το offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» θα υπόκεινται σε φόρο 30% GGR, μέρος του τιμήματος που καταβάλλεται από την ΟΠΑΠ για την επέκταση του αποκλειστικού δικαιώματος ουσιαστικά αποτελεί προκαταβολή της εν λόγω φόρος GGR.
Εφαρμογή των ρητρών 6-8 της προσθήκης
Το γεγονός ότι η online – αλλά όχι η offline – παροχή του παιχνιδιού «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» στην περίοδο παράτασης θα υπόκεινται στον φόρο GGR 30% και το 10% παρακράτηση φόρου επί των κερδών των παικτών κάτω των 100 ευρώ δεν θα συνεπάγεται αυτόματα ότι οι Ρήτρες 6-8 της προσθήκης θα ενεργοποιηθούν. Όπως προαναφέρθηκε, η ΕΔ θεωρεί ότι αυτές οι διαφορές στη φορολογία είναι πλήρως σύμφωνες με το κοινοτικό δίκαιο.
Ρήτρες 6-8 της προσθήκης θα πρέπει να ενεργοποιούνται μόνο σε περίπτωση που ένα 30% φόρος GGR θα επιβληθεί για τα παιχνίδια που καλύπτονται από το αποκλειστικό δικαίωμα της ΟΠΑΠ Α.Ε. στο πλαίσιο της προσθήκης (όπως offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ») «εξαιτίας των μελλοντικών νομοθετικών αλλαγών ή ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά συνέπεια, η δυνατότητα εφαρμογής των ρητρών 6-8 προϋποθέτει ότι υπάρχει είτε:
(I) μια νομοθετική αλλαγή που θα επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του φόρου GGR 30% που προβλέπεται στο άρθρο 50 του Ν. 4002/2011 ώστε να καλύπτει και offline »ΣΤΟΙΧΗΜΑ» ή
(Ii) μια απόφαση από αρμόδιο φορέα για την ίδρυση ότι η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί το offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», να υπόκεινται στον φόρο GGR 30%.
Σημειώστε ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση, οι ρήτρες της προσθήκης 6-8 δεν θα ενεργοποιηθούν σε περίπτωση επιβολής του φόρου παρακράτησης 10% επί των κερδών μέχρι 100 ευρώ, και δεν θα προβλέπονται για καμία αποζημίωση για την ΟΠΑΠ σε περίπτωση που ο φόρος επιβάλλεται στα παιχνίδια που καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα της ΟΠΑΠ.
Εφαρμογή και πρακτική εφαρμογή της ρήτρας 6 της προσθήκης
Θα πρέπει να τονιστεί ότι όσον αφορά το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» εκφράζεται μια ανησυχία, σε περίπτωση που το άρθρο 6 της προσθήκης ενεργοποιηθεί, η ηλεκτρονική παροχή του παιχνιδιού «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» θα υπόκεινται ήδη σε φόρο 30% GGR, δεδομένου ότι αυτό είναι μια προϋπόθεση για την εφαρμογή του εν λόγω άρθρου 6 (βλέπε παραπάνω). Ως εκ τούτου, οποιοδήποτε πλεονέκτημα στην ΟΠΑΠ προκύπτει από τη φορολόγηση του offline »ΣΤΟΙΧΗΜΑ» (σε σύγκριση με το online «ΣΤΟΙΧΗΜΑ») θα είχαν ήδη εξαλειφθεί όταν η ρήτρα αποζημίωσης ενεργοποιηθεί.
Το άρθρο 6 προβλέπει ότι ο φόρος GGR που επιβάλλεται θα αφαιρείται από την αντιπαροχή που καταβάλλεται από την ΟΠΑΠ βάσει του άρθρου 3 της προσθήκης, δηλαδή η καταβολή τελών αδείας:
“… Η αντιπαροχή βάσει της παραγράφου 3 πρέπει να μειώνεται κατά το ποσό της συμμετοχής του κράτους που επιβάλλει η νομοθετική αλλαγή μέχρι το 80% της αντιπαροχής …” (Βλ. άρθρο 6 της προσθήκης).
Οι μηχανισμοί της ρήτρας αυτής είναι τα εξής:
• απόφαση της ΕΕ ή αλλαγή του νόμου οδηγεί σε υποχρέωση GGR 30% φόρο του ΟΠΑΠ για την παροχή offline »ΣΤΟΙΧΗΜΑ». Ο ΟΠΑΠ κατά συνέπεια θα καταβάλει, τον εν λόγω φόρο από την έναρξη της περιόδου παράτασης.
• Για να αποφευχθεί η διπλή καταβολή, η ΕΔ επιστρέφει στην ΟΠΑΠ μέρος του τέλους της άδειας που θα καλύπτει το ποσό του φόρου GGR 30% για τα προβλεπόμενα έσοδα από την παροχή offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» κατά την περίοδο της παράτασης (συν τόκους).
Έτσι, ο μηχανισμός αντιστάθμισης μόνο προστατεύει τον ΟΠΑΠ από την υποχρέωση να καταβάλει το διπλάσιο, αλλά δεν αποζημιώνει υπερβολικά τον ΟΠΑΠ με οποιονδήποτε τρόπο.
Επιπλέον, ο μηχανισμός με ρήτρα 6 είναι “κλειστό” στο 80% του τέλους της άδειας.
Όσον αφορά την εφαρμογή στην πράξη του μηχανισμού: αν το 30% φόρου GGR που προβλέπεται επιβάλλεται στο offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» (ενεργοποίηση του μηχανισμού), το άρθρο 50, παράγραφος 5 του Ν. 4002/2011 προβλέπει ότι ο φόρος αυτός GGR θα καταβάλλεται από την ΟΠΑΠ κάθε τρεις μήνες. Στην περίπτωση αυτή, η ΟΠΑΠ Α.Ε. θα πρέπει πρώτα να καταβάλει τον φόρο, όπως ορίζεται στο νόμο, και μπορεί να διεκδικήσει αποζημίωση, στη συνέχεια (στο ποσό των καταβληθέντων φόρων), όπως προβλέπεται στο Άρθρο 6 της προσθήκης (μέχρι το ανώτατο όριο που αναφέρονται παραπάνω) . Όπως αναφέρεται στη ρήτρα 8, κατά γενικό κανόνα, η ΟΠΑΠ Α.Ε. δεν έχει το δικαίωμα να λαμβάνει πράγματι οποιοδήποτε ποσό ζητήσει ως αποζημίωση (όπως και το ποσό επιβαρύνεται με κανένα ενδιαφέρον) – Ο ΟΠΑΠ μπορεί μόνο να συμψηφίσει το αίτημά του για αποζημίωση κατά των φόρων που είναι ή θα είναι πληρωτέα , π.χ. στο επόμενο τρίμηνο (για offline «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», ή για τα VLTs, οι οποίες υπόκεινται στον φόρο GGR 30%).
5. Μπορείτε να επιβεβαιώσετε την ακριβή νομική βάση στην Προσθήκη παρέχοντας τη δυνατότητα για τρίτους να προσφέρουν το online παιχνίδι «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» μετά το 2020; Εάν είναι απαραίτητο, παρακαλούμε να υποβάλετε αντίγραφο της παρούσας διάταξης.
Η ρήτρα 2 της προσθήκης επεκτείνει την άδεια του ΟΠΑΠ και το αποκλειστικό του δικαίωμα για όλα τα 13 παιχνίδια, όταν διεξάγονται εκτός σύνδεσης, αλλά μόνο για 12 παιχνίδια (εκτός από «ΣΤΟΙΧΗΜΑ») όταν πραγματοποιούνται σε απευθείας σύνδεση.
Το άρθρο 26 του Ν. 4002/2011 προβλέπει ότι (εκτός από τις διατάξεις σχετικά με την εποπτεία της Επιτροπής Τυχερών Παιχνιδιών και ελέγχου και τις εμπορικές επικοινωνίες), ο Ν. 4002/2011 δεν ισχύει για τα παιχνίδια της ΟΠΑΠ για τα οποία έχει λάβει άδεια. Για το online «ΣΤΟΙΧΗΜΑ», δεν έχει χορηγηθεί σχετική άδεια για την ΟΠΑΠ για την περίοδο της παράτασης. Κατά συνέπεια, στην περίοδο της παράτασης (ξεκινώντας στις 13 Οκτωβρίου 2020), o Ν. 4002/2011 στο σύνολό του αφορά το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» σε απευθείας σύνδεση.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου της παράτασης, το «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» σε απευθείας σύνδεση είναι ανοικτό σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, οι οποίοι, παρόμοια με τον ΟΠΑΠ, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για άδεια σύμφωνα με το νόμο 4002/2011.
III. Αξιολόγηση της Deloitte
Κατά την άποψή σας, επισημάνατε ότι η αντιπαροχή που καταβάλλεται από την ΟΠΑΠ, σύμφωνα με την προσθήκη θα πρέπει να βασίζεται στην αγοραία αξία της επέκτασης, με βάση την αποτίμηση που διενεργείται από την Deloitte. Αυτή η εξέταση θα λάβει υπόψη την αξία ενός υποθετικού φόρου 30% επί των ακαθάριστων εσόδων στα τυχερά παιχνίδια.
6. Συναφώς, σε ποιο βαθμό αυτή η εκτίμηση λαμβάνει υπόψη τη φορολογικής απαλλαγή του φόρου 10% που εφαρμόζεται στα κέρδη λιγότερα από 100 ευρώ στα παιχνίδια που εκτελούνται από την ΟΠΑΠ €;
Η Deloitte έχει ενημερώσει την ΕΔ ότι ο φόρος κερδών που επιβάλλεται σε παίκτες, είναι ως εκ τούτου άσχετος με την υποθετικό φόρο επί των ακαθάριστων εσόδων τυχερών παιχνιδιών του ΟΠΑΠ, και δεν επηρεάζει την εκτίμηση της αξίας της επέκτασης του αποκλειστικού δικαιώματος του ΟΠΑΠ. Για την αποφυγή οποιωνδήποτε αμφιβολιών, η Deloitte ζήτησε από την ΕΔ μέσω e-mail της 26ης Ιανουαρίου 2012 να επιβεβαιώσουν (i) ότι η Deloitte είχε πλήρη επίγνωση των διαφορών στη φορολογία των κερδών των παικτών (δηλαδή ότι τα παιχνίδια που προσφέρονται από τρίτους σε απευθείας σύνδεση φορείς μη μονοπώλιου σε απευθείας σύνδεση τμήμα θα υπάγεται σε ένα κατα παρακράτηση φόρου 10% επί όλων των παικτών κέρδη, ακόμη και κάτω των 100 ευρώ, ενώ τα κέρδη των παικτών από τα αποκλειστικού μονοπωλίου παιχνίδια του ΟΠΑΠ είναι αφορολόγητα έως 100 ευρώ, τα κέρδη πάνω από 100 ευρώ φορολογούνται με συντελεστή 10 %, και τα κέρδη πάνω από 1.000 ευρώ φορολογούνται με 15%) και (ii) ότι αυτές οι διαφορές στη φορολογία των κερδών των παικτών δεν επηρεάζουν την εκτίμηση της αξίας της επέκτασης του δικαιώματος αποκλειστικότητας του ΟΠΑΠ.
Η Deloitte απάντησε με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στις 26 Ιανουαρίου 2012, ότι:
“Πράγματι, επιβεβαιώνουμε ότι έχουμε επίγνωση της διαφοράς στη φορολόγηση και ότι με βάση τη μεθοδολογία και τις παραδοχές που εφαρμόζονται για την άσκηση αποτίμησης που θα πραγματοποιηθεί, η τελική έκβαση δεν επηρεάστηκε από αυτό το θέμα των φόρων. Αυτό το ζήτημα του φόρου μπορεί με κάποιο τρόπο να επηρεάζει τη συνολική συμπεριφορά των καταναλωτών, αλλά για το σκοπό της αποτίμησης που πραγματοποιείται, αυτή η μικρή διαφορά στους φορολογικούς συντελεστές, δεν επηρεάζει τη μέθοδο αποτίμησης και τα αποτελέσματα μας. “
Κατά συνέπεια, η αποτίμηση της Deloitte έλαβε τις διαφορές στη φορολογία των κερδών των παικτών υπόψη, αλλά κατά την άποψη του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα (Deloitte), οι διαφορές αυτές δεν επηρεάζουν την εκτίμηση της αξίας του αποκλειστικού δικαιώματος.
7. Μήπως αυτή η εκτίμηση λαμβάνει υπόψη την αποτίμηση των 13 παιχνιδιών κάτω από το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ; Φαίνεται ότι η αντιπαροχή που αξιολογήθηκε από την Deloitte, θα αναφέρεται μόνο στα 9 παιχνίδια (βλ. μελέτη της Deloitte, αποτίμηση του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα σε σχέση με την τυχόν παράτασή της ΟΠΑΠ Α.Ε. το δικαίωμα αποκλειστικότητας, 26 Σεπτεμβρίου 2011 -. Τελική Έκθεση, σ. 3-4). Μπορείτε παρακαλώ να επιβεβαιώσετε ότι τα 13 παιχνίδια έχουν ληφθεί υπόψη κατά την αποτίμηση της αντιπαροχής;
Σελίδα 3-4 (τμήμα 3.5) της αποτίμησης της Deloitte αναφέρει τα εννέα (9) τα παιχνίδια που είναι σήμερα σε επιχειρησιακή χρήση από τα 13 παιχνίδια που καλύπτονται από το Αποκλειστικό δικαίωμα του ΟΠΑΠ, δηλαδή “ΠΡΟΠΟ”, “Lotto”, “Πρώτο”, “ΠΡΟΠΟ-ΓΚΟΛ “,” Τζόκερ “,” ΣΤΟΙΧΗΜΑ “,” Super 3 “,” EXTRA 5 »και« ΚΙΝΟ ». Από την άλλη πλευρά, όπως αναφέρεται ανωτέρω, τα τέσσερα (4) παιχνίδια “Super 4”, “Bingo Lotto”, ” Προγνωστικά Αγώνων Μπάσκετ “,” Προγνωστικά Αγώνων Ομαδικών Αθλημάτων ” δεν είναι σήμερα σε επιχειρησιακή χρήση.
Ενώ όλα τα 13 αποκλειστικά παιχνίδια ελήφθησαν υπόψη από την Deloitte, η Deloitte δεν αναλαμβάνει κανένα μελλοντικό έσοδο που σχετίζεται με τα ακόλουθα τέσσερα παιχνίδια που δεν είναι σήμερα σε επιχειρησιακή χρήση (σύμφωνα με την κατανόηση της Deloitte και με βάση τα δεδομένα που η Deloitte αξιολογεί κατά τη διάρκεια της ανάλυσης, δεν υπήρχε ορατότητα ως προς το εάν και πότε θα ξεκινήσει από την ΟΠΑΠ στο μέλλον).
ΠΗΓΗ: praktores.com
