Το θέμα του τζόγου, παρότι είναι πάντα επίκαιρο και απασχολεί διαρκώς τις κοινωνίες όλων των χωρών, οι έρευνες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας δεν είναι πολλές και αυτό διότι υπάρχουν διάφορα «ταμπού» αλλά κυρίως λόγω της ιδιαιτερότητας του θέματος και των τεράστιων οικονομικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στον χώρο.
Παρόλα αυτά, μπορούμε να λάβουμε υπόψη μας κάποιες έρευνες καθώς και τα συμπεράσματα αυτών:
Στο εξωτερικό
Οι διαθέσιμοι αριθμοί είναι λίγοι αλλά χαρακτηριστικοί και προερχόμενοι εκ του βορρά.
Συγκεκριμένα, στη Νορβηγία, το 1999 δαπανήθηκαν 2,5 δις δολάρια για τυχερά παίγνια, από έναν πληθυσμό της τάξης των 5 εκ ήτοι περί τα 500 δολάρια κατά κεφαλήν. Από αυτά, το 42% στους ηλεκτρονικούς “κουλοχέρηδες” (τα δικά µας “φρουτάκια”) και το 24% στο Λόττο. Από τις κατηγορίες παιγνίων οι ηλεκτρονικοί κουλοχέρηδες σχετίζονται µε φαινόμενα εθισμού σε ποσοστό 84%.
Στη Σουηδία, το 3% του εθνικού ΑΕΠ δαπανιέται σε τυχερά παίγνια, χωρίς όμως ανάλογες µε τον άλλο κόσμο τάσεις αύξησης.
Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε και μερικά ενδιαφέροντα αποτελέσματα µιας άλλης έρευνας που έγινε στις ΗΠΑ, σχετικά µε την αντιμετώπιση των τυχερών παιχνιδιών από τον πληθυσμό γενικότερα.
Σύμφωνα µε αυτή (εντοπίσιµη στο www.gallup.com) 2 στους 3 Αμερικανούς εγκρίνουν τα τυχερά παίγνια. Μάλιστα, 30% πιστεύουν ότι πρόκειται για έκφραση ελευθερίας, 20% τα αντιλαμβάνονται ως πηγή εισοδήματος και 30% τα θεωρούν διασκεδαστικά.
Επίσης, στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι το 5%-6% του πληθυσμού έχει αναπτύξει προβληματική ενασχόληση με το τζόγο, ενώ το 1% – 2% είναι εξαρτημένο από αυτόν. Μόνο στην Πολιτεία της Καλιφόρνιας τα έσοδα από τις νόμιμες δραστηριότητες τζόγου ανήλθαν το 2008 σε 11 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι συνέπειες του προβλήματος είναι σημαντικές σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο, και, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν: απώλειες στην παραγωγικότητα, παραβατικότητα, φαινόμενα χρεοκοπίας νοικοκυριών και επιχειρήσεων, διαζύγια, παραμέληση και κακοποίηση παιδιών, σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα, που μπορεί να φτάσουν μέχρι τον αυτοκτονικό ιδεασμό ή απόπειρες αυτοκτονίας.
Πάντως, για να έρθουμε σε κάτι σχετικό µε την δική µας επικαιρότητα, στις εξειδικευμένες ανά κατηγορία παιγνίου ερωτήσεις της εν λόγω έρευνας, το 55% διαφωνεί µε τα ηλεκτρονικά “φρουτοειδή” μηχανάκια που δεν στεγάζονται σε καζίνο.
Η ίδια, οµολογουµένως εντυπωσιακή κοινωνία, διαφωνεί σε ποσοστό 75% µε τη χρήση του Internet για νοµιµοποιηµένο (legalized) ή παράνομο τζόγο.
Μια μεγάλη έρευνα πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Μεγάλη Βρετανία με θέμα τον τζόγο και τη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της φετινής έρευνας, περίπου 250,000 ενήλικες Βρετανοί (περίπου το 0,6% του πληθυσμού) αντιμετωπίζουν προβλήματα εθισμού στον τζόγο.
Τα αποτελέσματα έρευνας στην Αυστραλία κατά το έτος 2000 απέδειξαν ότι 80 εκατ. δολάρια αναιρούνταν από την τοπική οικονομία για τα VLTs που είχαν εγκατασταθεί στη χώρα.
Επιπλέον για κάθε 3 VLT που λειτουργούν παρατηρείται απώλεια 2 θέσεων εργασίας.
ΚΑΘΕ ηλεκτρονικό τυχερό παιχνίδι αφαιρεί αρκετά χρήματα από την τοπική οικονομία μέσα σε ένα χρόνο λειτουργίας του ώστε να χαθεί μια θέση εργασίας !!!
ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ κοινωνικής επανένταξης ενός ατόμου με εξάρτηση από τα τυχερά παιχνίδια εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 13.500 δολάρια το χρόνο, εκτινάσσοντας το συνολικό κοινωνικό κόστος της συγκεκριμένης εξάρτησης σε αστρονομικά επίπεδα.
ΥΠΟΛΟΓΙΖΕΤΑΙ ότι για κάθε 1 δολάριο που κερδίζει το κράτος από τα VLT πρέπει να ξοδεύει 3 δολάρια σε κόστη δικαστηρίων και κοινωνικής πρόνοιας. !!!
ΣΥΜΦΩΝΑ με έρευνα που διέταξε ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, στην πόλη χάθηκαν 1.208 θέσεις εργασίας όταν επιτράπηκε η επέκταση του τζόγου. Η αιτία ήταν η αλλαγή των αγοραστικών συνηθειών των κατοίκων της Νέας Υόρκης.
ΜΕ ΒΑΣΗ τα στοιχεία του Κέντρου Απεξάρτησης Από Τυχερά Παιχνίδια του Rhode Island (ΗΠΑ) τα VLTs είναι πιο εξαρτησιογόνα μορφή τζόγου στην ιστορία.
2 στους 3 εξαρτημένους όφειλαν την παθολογία που ανέπτυξαν στα VLTs. Ο μέσος χρόνος εξάρτησης στα VLTs είναι λιγότερο από ένα έτος ενώ στις άλλες μορφές τζόγου είναι 3.5 έτη.
ΚΑΤΑ τη διάρκεια της διακοπής λειτουργίας όλων των VLTs για ένα τρίμηνο στην πολιτεία της Νότιας Ντακότα παρατηρήθηκε μείωση των εξαρτημένων από τζόγο που απευθύνθηκαν στα αρμόδια κέντρα για θεραπεία κατά 93.5%.
Στην Ελλάδα
Έρευνα της εταιρείας πολιτικών και κοινωνικών ερευνών VPRC διεξήχθη για λογαριασμό της Κίνησης Πολιτών για τον περιορισμό των Τυχερών Παιγνίων. Με τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε δείγμα 553 άτομα, άνω των 18 ετών διαπιστώθηκε, κατά το χρονικό διάστημα 14 Ιουλίου έως 16 Ιουλίου 2010, ότι η πλειοψηφία (77%) του δείγματος δεν συμφωνεί με την τοποθέτηση ηλεκτρονικών τυχερών παιχνιδιών (VLTs) όπως είναι οι «κουλοχέρηδες» και τα «φρουτάκια» σε χιλιάδες σημεία της ελληνικής επικράτειας, αφού το 86% των πολιτών υποστηρίζει ότι «καλλιεργούν» μια σοβαρή εξάρτηση.
Μεταξύ άλλων, ένας μεγάλος αριθμός των ερωτηθέντων (74%) ισχυρίζεται ότι αυξάνουν την εγκληματικότητα και την παραβατικότητα, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία (92%) θεωρεί ότι μειώνουν το οικογενειακό εισόδημα, καθώς και το 58% σημείωσε ότι εξοικειώνουν όλους τους πολίτες με τα τυχερά παιχνίδια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου 3.710.711 πολίτες δαπανούν κάθε μήνα χρήματα σε τυχερά παιχνίδια, δηλαδή το 42% των Ελλήνων πολιτών ξοδεύει κατά άτομο 94 ευρώ μηνιαίως.
Ωστόσο, ο μηνιαίος τζίρος των τυχερών παιχνιδιών «αγγίζει» τα 348.287.334 ευρώ. Επισημαίνεται ότι σχεδόν 1 στους 10 ερωτηθέντες παρουσιάζει ενδείξεις εξάρτησης στα τυχερά παιχνίδια, ενώ το 20% έχει αντιμετωπίσει ανάλογα προβλήματα στο άμεσο οικογενειακό του περιβάλλον.
Εξάλλου από έρευνα και από στοιχεία που προκύπτουν από το ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων) μπορεί κανείς να διαπιστώσει την έκταση του φαινομένου εξάρτησης από τα τυχερά παιχνίδια αλλά και τον κίνδυνο που υπάρχει σήμερα στην Ελληνική κοινωνία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν, παρόλο που η οικονομική κρίση έχει προκαλέσει πτώση στις περισσότερες αγορές παιγνίων διεθνώς, η οποία κυμαίνεται από 20% έως 30%, η προβληματική ή και παθολογική ενασχόληση με το τζόγο παραμένει ευρύτατα διαδεδομένο πρόβλημα.
Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα με προβληματική εμπλοκή με τον τζόγο διατρέχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν και διαταραχή κατάχρησης ουσιών.
Σε σχέση με την εμφάνιση του προβλήματος στην Ελλάδα, η ημερίδα επικεντρώθηκε σε στοιχεία προερχόμενα από τη λειτουργία και την αξιολόγηση του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, του προγράμματος εξωτερικής παρακολούθησης που έχει δημιουργήσει το ΚΕΘΕΑ από το 2003 στην Αθήνα, για άτομα άνω των 15 ετών, τα οποία αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη χρήση αλκοόλ ή την ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια.
Τα άτομα που απευθύνθηκαν στο ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ το 2009 για το πρόβλημα του τζόγου είναι στη μεγάλη πλειονότητά τους άντρες (89%), ηλικίας 30 – 49 ετών (71,9 %) και έγγαμοι (65,7%). Το 50% έχει αποφοιτήσει από το λύκειο, το 20,3% είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου και το 76,6% έχει σταθερή και πλήρη απασχόληση. Το 64,1% ενεπλάκη στην εξάρτηση μεταξύ 26 – 45 ετών. Τα τυχερά παιχνίδια που συγκεντρώνουν τις προτιμήσεις των περισσοτέρων είναι: 73,4 % παιχνίδια με αριθμούς, όπως τζόκερ και λόττο, 57,8% στοιχήματα σε αθλήματα και 42,2 % καζίνο (κάποιοι παίζουν πάνω από ένα παιχνίδι), ενώ το 35,9% των εξαρτημένων από τα τυχερά παιχνίδια ξοδεύει 200 – 1.000 ευρώ ανά εβδομάδα.. Ως σημαντικότερα προβλήματα που οφείλονται στο τζόγο σημειώνονται αυτά που αφορούν την οικογενειακή ζωή (87,5%) και τα οικονομικά (85,9%).
Τέλος ο τζόγος είναι ένα πρόβλημα που δυστυχώς πρέπει να μας απασχολήσει πολύ πιο σοβαρά και αυτό διότι έχει αγγίξει τα παιδιά μας που είναι και το μόνο μέλλον μας.
Αποτελέσματα πρόσφατων ερευνών της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε παιδιά 14-16 ετών, σε μαθητές δηλαδή Γυμνασίου και Λυκείου, έδειξαν ότι ο τζόγος εισβάλλει στη ζωή των εφήβων μέσα από τον εκπληκτικό, κατά τα άλλα, κόσμο του Διαδικτύου.
Όπως επισημαίνει ο κ. Γιώργος Κορμάς, επιστημονικός συνεργάτης της ΜΕΥ και εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (www. Saferinternet.gr), τo 6% των παιδιών ηλικίας 14-16 ετών (έρευνα σε σχολεία της Αττικής) δηλώνει πως παίζει στο Διαδίκτυο διάφορα τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα, ακόμη και παιχνίδια ηλεκτρονικών καζίνων.
«Παίζουν κυρίως με δύο τρόπους», εξηγεί ο κ. Κορμάς, «χρησιμοποιώντας στα κρυφά τις πιστωτικές κάρτες των γονιών τους ή με προπληρωμένες κάρτες, τις οποίες παλιότερα τις εξέδιδαν οι ίδιες οι τράπεζες, αλλά τώρα τις βρίσκει κανείς ακόμη και στα ψιλικατζίδικα. Το παιδί παίρνει αυτήν την κάρτα για να πληρώσει τη συνδρομή του στο διαδικτυακό παιχνίδι που παίζει, αλλά μετά τη χρησιμοποιεί για να παίζει καζίνο και να τζογάρει σε διάφορες ιστοσελίδες».
Ο ίδιος φέρνει ως παράδειγμα μια εφαρμογή του δημοφιλέστατου πλέον Facebook, μέσω της οποίας μπορεί κανείς να παίξει πόκερ δωρεάν. «Κάπως έτσι μαθαίνουν τα παιδιά από μικρή ηλικία και παίζουν πόκερ. Επειδή εκεί παίζεις δωρεάν είναι πολύ πιο εύκολο»…
«Το 6% δεν είναι μικρό ποσοστό», ξεκαθαρίζει ο επιστημονικός συνεργάτης της ΜΕΥ. «Κατ’ αρχάς είναι παράνομο, απαγορεύεται να παίζουν οι ανήλικοι τυχερά παιχνίδια και αποδεικνύεται πως 6 στα 100 παιδιά παίζουν παράνομα. Δεύτερον πρόκειται για ένα ποσοστό που επιδεικνύει αυξητικές τάσεις κι αυτό από μόνο του είναι ανησυχητικό».
Από τις παραπάνω, προκύπτει εύκολα το συμπέρασμα πως, αν τελικά επιτραπεί η ανάπτυξη των νέων τύπων παιχνιδιών (vlts «φρουτάκια» που είναι εξαιρετικά εθίστικα όπως δείχνουν παγκόσμιες έρευνες) στην Ελληνική κοινωνία τότε ο κίνδυνος διάλυσης του κοινωνικού ιστού είναι τεράστιος.
Άρθρο του Παναγιώτη Ντόμαλη
